Theo quy định hiện hành tại Nghị định Khoản 7 Điều 1 Nghị định 12/2015/NĐ-CP, đối với khoản chi phí mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động, doanh nghiệp được tính toàn bộ vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) nếu việc mua bảo hiểm nhân thọ này được ghi cụ thể điều kiện được hưởng và mức được hưởng tại một trong các hồ sơ như Hợp đồng lao động, Thoả ước lao động tập thể, Quy chế tài chính, Quy chế thưởng do Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc quy định theo quy chế tài chính của Công ty, Tổng công ty, đồng thời có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật.
Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đảm bảo an sinh cho người lao động, qua đó thu hút, khuyến khích tạo động lực để người lao động yên tâm làm việc và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện một số doanh nghiệp nhà nước đã chi mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động với giá trị cao so với mức tiền lương, thu nhập của cán bộ công nhân viên và cao hơn nhiều lần so với mức khống chế theo quy định trước đây.
Kiểm toán Nhà nước qua thực tế công tác kiểm toán đối với một số doanh nghiệp nhà nước cũng cho rằng nếu không khống chế mức mua bảo hiểm nhân thọ sẽ dẫn đến các doanh nghiệp nhà nước vận dụng chi mua bảo hiểm nhân thọ ở mức cao, không hợp lý, đồng thời hạch toán vào chi phí được trừ, từ đó ảnh hưởng đến việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, phần vốn nhà nước khi xác định giá trị doanh nghiệp và đề nghị cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định hiện hành, tránh việc lợi dụng.
Tại Dự thảo này, đã khống chế mức chi mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động; cụ thể, sửa đổi, bổ sung Điểm o Khoản 2 Điều 9 Nghị định 218/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 7 Điều 1 Nghị định 12/2015/NĐ-CP) như sau:
“o) Phần chi vượt mức 03 triệu đồng/tháng/người để: trích nộp quỹ hưu trí tự nguyện, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện, bảo hiểm nhân thọ cho người lao động; phần vượt mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế để trích nộp các quỹ có tính chất an sinh xã hội (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm hưu trí bổ sung bắt buộc), quỹ bảo hiểm y tế và quỹ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động;”
Như vậy, dự thảo này nâng mức chi vượt định mức từ 01 triệu đồng/tháng/người lên thành 03 triệu đồng/tháng/người; đồng thời khoản chi đóng bảo hiểm nhân thọ cho người lao động vượt định mức nêu trên sẽ không được trừ khi tính thuế TNDN (hiện nay, toàn bộ mức đóng bảo hiểm nhân thọ cho người lao động đều được trừ khi tính thuế TNDN).
Thanh Hữu