Hồ sơ, thủ tục đề nghị sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán

Hồ sơ, thủ tục đề nghị xử lý lỗi sau giao dịch chứng khoán

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Các lỗi được thực hiện sửa lỗi sau giao dịch

1.1. Giao dịch chứng khoán

*Trường hợp sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán

Căn cứ Điều 33 Thông tư 119/2020/TT-BTC quy định tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam thực hiện sửa lỗi sau giao dịch đối với các trường hợp sau:

(1) Thành viên bù trừ là công ty chứng khoán đặt nhầm, sai lệnh của khách hàng như: sai số tài khoản của khách hàng, sai mã chứng khoán, sai mức giá, thừa lệnh, nhầm lệnh mua thành lệnh bán và ngược lại, sai số lượng chứng khoán;

(2) Thành viên bù trừ không kiểm soát số dư chứng khoán và tiền của khách hàng theo quy định dẫn đến thiếu chứng khoán hoặc tiền để thanh toán giao dịch chứng khoán;

Số lượng chứng khoán bán hoặc số lượng chứng khoán mua chênh lệch do tổng số lượng chứng khoán bán không bằng với tổng số lượng chứng khoán mua trên các lệnh giao dịch trong ngày đã được thực hiện của nhà đầu tư;

(3) Công ty chứng khoán là thành viên bù trừ đặt lệnh giao dịch cho khách hàng của thành viên bù trừ là ngân hàng lưu ký khi chưa có xác nhận hoặc đặt lệnh sai so với thông tin xác nhận của ngân hàng lưu ký;

(4) Tài khoản thiếu chứng khoán của khách hàng đến thời điểm quy định không gửi thông báo, xác nhận với Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam;

(5) Các giao dịch thiếu thông tin tài khoản của khách hàng.

*Trường hợp sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán của VSD

Tại Điều 6 Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam Ban hành kèm theo Quyết định 109/QĐ-VSD (Quy chế) quy định về sửa lỗi sau giao dịch như sau:

- VSD thực hiện sửa lỗi sau giao dịch theo quy định tại Điều 38 Thông tư 05/2015/TT-BTC thay thế bởi Thông tư 119/2020/TT-BTC hướng dẫn hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán.

- VSD thực hiện sửa lỗi sau giao dịch đối với lỗi của Thành viên do không kiểm soát số dư chứng khoán của khách hàng dẫn đến thiếu chứng khoán để thanh toán. Thành viên phải chịu trách nhiệm thanh toán giao dịch lỗi của khách hàng.

- Việc sửa lỗi giao dịch được thực hiện đối với toàn bộ lệnh giao dịch bị đặt nhầm hoặc sai lệnh, trừ trường hợp đặt lệnh sai số lượng sẽ được sửa lỗi một phần nếu lệnh đặt sai của Thành viên có các giao dịch với số lượng chứng khoán khớp lệnh bằng hoặc nhỏ hơn so với lệnh đặt của khách hàng.

*Trường hợp VSD không thực hiện sửa lỗi giao dịch chứng khoán của VSD

VSD không thực hiện sửa lỗi đối với các hồ sơ sửa lỗi không hợp lệ hoặc các hồ sơ sửa lỗi do Thành viên nộp chậm hơn thời hạn quy định.

Thành viên phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với mọi tổn thất phát sinh từ lỗi của Thành viên. 

Trường hợp do không sửa lỗi dẫn tới việc giao dịch của Thành viên tạm thời mất khả năng thanh toán chứng khoán sẽ bị loại bỏ không thanh toán giao dịch theo quy định tại Điều 19 Quy chế.

1.2. Giao dịch tự doanh

Căn cứ khoản 1 Điều 34 Thông tư 119/2020/TT-BTC quy định trường hợp xử lý lỗi sau giao dịch tự doanh như sau:

- Trường hợp thành viên bù trừ là công ty chứng khoán nhập sai số hiệu tài khoản tự doanh, sai lệnh tự doanh vào hệ thống giao dịch chứng khoán, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ thực hiện điều chỉnh tương ứng về đúng số hiệu tài khoản tự doanh, lệnh tự doanh của công ty chứng khoán, ngân hàng lưu ký để thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán.

- Trường hợp thành viên bù trừ là công ty chứng khoán nhập sai lệnh dẫn tới thiếu chứng khoán để thanh toán hoặc thành viên lập quỹ hoán đổi danh mục bị thiếu chứng khoán hoặc chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục để thanh toán do giao dịch hoán đổi không thành công theo quy định về quản lý quỹ hoán đổi danh mục thì được áp dụng các cơ chế hỗ trợ thanh toán theo quy định tại Điều 35 Thông tư 119/2020/TT-BTC.

*Trường hợp xử lý lỗi sau giao dịch tự doanh của VSD

Điều 7 Quy chế quy định VSD thực hiện xử lý lỗi giao dịch tự doanh trong trường hợp sau:

(1) Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp nhập sai số hiệu tài khoản tự doanh.

(2) Công ty chứng khoán nhập sai lệnh dẫn tới thiếu chứng khoán để thanh toán.

(3) Thành viên lập quỹ ETF bị thiếu chứng khoán hoặc chứng chỉ quỹ ETF để thanh toán do giao dịch hoán đổi không thành công.

2. Nguyên tắc sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán

Tại khoản 2 Điều 33 Thông tư 119/2020/TT-BTC quy định nguyên tắc sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán như sau:

- Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam thực hiện sửa lỗi về tài khoản tự doanh theo yêu cầu của thành viên bù trừ đối với các trường hợp (1), (2), (3) Mục 1.1

- Đối với trường hợp (4), Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sửa lỗi về tài khoản tự doanh của công ty chứng khoán sau khi ngân hàng lưu ký từ chối xác nhận thanh toán giao dịch chứng khoán của khách hàng;

- Đối với trường hợp (5), Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sửa lỗi về tài khoản tự doanh của thành viên bù trừ mà không cần có ý kiến của thành viên bù trừ;

- Đối với trường hợp (6), Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sửa lỗi về đúng tài khoản của khách hàng đã được cập nhật thông tin trong thời gian quy định. Sau thời gian này, đối với các giao dịch thiếu thông tin tài khoản nhà đầu tư, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sửa lỗi về tài khoản tự doanh của thành viên bù trừ.

- Trường hợp thành viên bù trừ sửa lỗi không có tài khoản tự doanh, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ mở tài khoản tự doanh cho thành viên bù trừ để hạch toán tạm thời số chứng khoán mà thành viên bù trừ được nhận hoặc phải trả do phải thực hiện sửa lỗi. 

Cơ chế thực hiện như sau:

+ Khi được nhận chứng khoán từ việc sửa lỗi, thành viên bù trừ có nghĩa vụ bán ngay số chứng khoán được nhận về từ giao dịch sửa lỗi vào phiên giao dịch gần nhất để Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam đóng tài khoản;

+ Khi phải hoàn trả chứng khoán vay từ bên cho vay, thành viên bù trừ được phép duy trì tài khoản tự doanh cho đến khi hoàn tất nghĩa vụ đối với bên cho vay chứng khoán.

3. Thủ tục sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán của VSD

3.1. Hồ sơ sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán của VSD

Hồ sơ sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán quy định tại khoản 2 Điều 6 Quy chế bao gồm các tài liệu sau:

- Giấy đề nghị sửa lỗi sau giao dịch (Mẫu 02/TTBT Quy chế);

Mẫu 02/TTBT

- Xác nhận kết quả giao dịch (Mẫu 01/TTBT Quy chế);

Mẫu 01/TTBT

- Xác nhận của Thành viên là Ngân hàng lưu ký về giao dịch lỗi (trường hợp nhà đầu tư là khách hàng mở tài khoản lưu ký tại Ngân hàng lưu ký và đặt lệnh qua Công ty chứng khoán) (Mẫu 01/TTBT của Quy chế);

- Phiếu lệnh của khách hàng; Thông tin sổ khớp lệnh chi tiết của Thành viên in từ hệ thống giao dịch chứng khoán.

3.2. Quy trình sửa lỗi sau giao dịch chứng khoán của VSD

Bước 1: Nhập hồ sơ 

Người thực hiện giao dịch chứng khoán khi xảy ra lỗi nộp hồ sơ sửa lỗi cho Ngân hàng lưu ký về giao dịch lỗi.

*Thời gian gửi hồ sơ:

Hồ sơ sửa lỗi phải gửi đến VSD chậm nhất vào 08h30 ngày T+1 đối với các giao dịch có ngày thanh toán T+1 và 14h30 ngày T+1 đối với các giao dịch có ngày thanh toán T+2 để đảm bảo việc sửa lỗi được thực hiện trước khi thanh toán các giao dịch đó.

Bước 2: Xử lý hồ sơ

Bước 3: Trả kết quả sửa lỗi giao dịch

Ngay sau khi hoàn tất sửa lỗi sau giao dịch, VSD gửi Thông báo sửa lỗi sau giao dịch (Mẫu 03/TTBT Quy chế) cho SGDCK, Thành viên đề nghị sửa lỗi .

(Điều 6 Quy chế)

4. Thủ tục sửa lỗi sau giao dịch tự doanh của VSD

4.1. Cách thức xử lý lỗi giao dịch tự doanh của VSD

- Trường hợp sai số hiệu tài khoản tự doanh, VSD sẽ thực hiện điều chỉnh về đúng số hiệu tài khoản tự doanh của Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp.

- Trường hợp công ty chứng khoán nhập sai lệnh dẫn tới thiếu chứng khoán để thanh toán hoặc Thành viên lập quỹ ETF bị thiếu chứng khoán/chứng chỉ quỹ ETF để thanh toán do giao dịch hoán đổi không thành công, công ty chứng khoán/Thành viên lập quỹ có liên quan phải sử dụng cơ chế vay chứng khoán để hỗ trợ thanh toán theo quy định tại Điều 16 Quy chế.

4.2. Thủ tục xử lý lỗi giao dịch tự doanh của VSD

Bước 1: Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp có lỗi giao dịch tự doanh gửi đề nghị xử lý lỗi giao dịch

Mẫu đơn Mẫu 04/TTBT áp dụng đối với trường hợp (1) Mục 2.1

Mẫu 04/TTBT

Mẫu đơn Mẫu 05/TTBT áp dụng đối với trường hợp (2), (3) Mục 2.1

Mẫu 05/TTBT

Thời gian nộp đề nghị xử lý lỗi giao dịch tự doanh:

Thời gian nộp đề nghị xử lý lỗi giao dịch tự doanh chậm nhất vào 08h30 ngày T+1 đối với các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp và 14h30 ngày T+1 đối với các giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm để đảm bảo việc xử lý lỗi được thực hiện trước khi thanh toán các giao dịch đó.

Bước 2; Tiếp nhận hồ sơ và xử lý lỗi

Bước 3: Trả kết quả xử lý lỗi

Ngay sau khi hoàn tất xử lý lỗi giao dịch tự doanh quy định tại điểm a khoản 2 Điều này, VSD gửi Thông báo xử lý lỗi giao dịch (Mẫu 06/TTBT Quy chế) cho SGDCK, Thành viên, Tổ chức mở tài khoản trực tiếp đề nghị xử lý lỗi.

(khoản 4, 5 Điều 7 Quy chế) 

 Quyết định 109/QĐ-VSD có hiệu lực từ ngày 29/8/2022.

Ngọc Nhi