Hành vi lấn chiếm đất có thể phạt lên tới 1 tỷ đồng?

Hành vi lấn, chiếm đất (Hình từ internet)

Theo dự thảo Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai được lấy ý kiến trong thời gian qua. Có thể thấy, đây là Nghị định quan trọng mà Bộ Tài nguyên Môi trường được Chính phủ giao soạn thảo để chuẩn bị cho việc quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai 2024 có hiệu lực vào ngày 01/7/2024 sắp tới.

Trong dự thảo Nghị định đã quy định chi tiết về 27 hành vi vi phạm hành chính và mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi khác nhau. Đáng chú ý, hành vi lấn chiếm đất có mức phạt tiền cao nhất.

1. Hành vi lấn chiếm đất là gì?

Theo Luật Đất đai 2024 thì hành vi lấn chiếm đất được giải thích như sau:

- Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

- Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.

2. Hành vi lấn chiếm đất có thể phạt lên tới 1 tỷ đồng?

Tại Điều 16, Điều 17 dự thảo Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đã quy định về mức xử phạt đối với hành vi lấn chiếm đất.

Đặc biệt, dự thảo Nghị định đề xuất mức xử phạt cao nhất đến 1 tỷ đồng với hành vi lấn đất chiếm đất với diện tích từ 1 ha trở lên tại khu vực đô thị.

* Hành vi lấn đất

Theo đó, quy định các mức phạt đối với hành vi lấn đất với mức phạt tiền thấp nhất là 02 triệu cho tới 500 triệu đồng, tuỳ thuộc từng trường hợp khác nhau về diện tích, loại đất bị lấn.

- Trường hợp lấn đất chưa sử dụng tại khu vực nông thôn, phạt tiền từ 02 triệu đến 30 triệu đồng.

- Trường hợp lấn đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn phạt tiền từ 03 triệu đến 120 triệu đồng.

- Trường hợp lấn đất nông nghiệp là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn phạt tiền từ 03 triệu đến 150 triệu đồng.

- Trường hợp lấn đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn phạt từ 10 triệu đến 500 triệu đồng (trừ trường hợp quy định tại dự thảo Nghị định)

Đặc biệt, đối với trường hợp lấn đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị thì mức xử phạt bằng 02 lần mức xử phạt đối với loại đất ở khu vực nông thôn. Theo đó, mức phạt tối đa không quá 500 triệu đồng đối với cá nhân và không quá 1 tỷ đồng đối với tổ chức.

Mức xử phạt trên không áp dụng trường hợp:

- Trường hợp lấn đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình và đất công trình có hành lang bảo vệ, đất trụ sở làm việc và cơ sở hoạt động sự nghiệp của cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước thì hình thức và mức xử phạt thực hiện theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực về hoạt động đầu tư xây dựng;

- Khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật

- Kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở;

- Trong lĩnh vực về giao thông đường bộ và đường sắt; trong lĩnh vực về văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo;

- Trong lĩnh vực về khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi; đê điều; phòng, chống lụt, bão; trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản nhà nước và các lĩnh vực chuyên ngành khác.

* Hành vi chiếm đất

Theo đó, quy định các mức phạt đối với hành vi chiếm đất với mức phạt tiền thấp nhất là 03 triệu cho tới 500 triệu đồng, tuỳ thuộc từng trường hợp khác nhau về diện tích, loại đất bị lấn.

- Trường hợp chiếm đất chưa sử dụng tại khu vực nông thôn phạt tiền từ 03 triệu đến 100 triệu đồng.

- Trường hợp chiếm đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn phạt tiền từ 03 triệu đến 100 triệu đồng.

- Trường hợp chiếm đất nông nghiệp là đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất tại khu vực nông thôn phạt tiền từ 03 triệu đến 200 triệu đồng.

- Trường hợp chiếm đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn phạt từ 10 triệu đến 500 triệu đồng (trừ trường hợp quy định tại dự thảo Nghị định)

Riêng trường hợp chiếm đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị thì mức phạt bằng 02 lần mức xử phạt đối với loại đất tương ứng và cao nhất đối với hành vi này sẽ là 1 tỷ đồng nếu diện tích đất bị chiếm từ 1 ha trở lên.

Mức phạt trên sẽ không áp dụng đối với trường hợp tương tự như các trường hợp quy định về hành vi lấn đất đã được nêu trên.

Như vậy, việc vi phạm đối với hành vi lấn chiếm đất có thể phạt lên tới 1 tỷ đồng.

Nguyễn Hữu Hiệp