Từ 2017, công khai các đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN

Về vấn đề nợ đọng các quỹ bảo hiểm, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn cho biết, tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của BHXH các tỉnh, thành phố (sau khi đã trừ số tiền do ngân sách nhà nước chậm đóng BHYT) là 7.580 tỷ đồng, bằng 3,22% kế hoạch thu, trong đó: Nợ BHXH 6.551 tỷ đồng, nợ BH thất nghiệp là 323 tỷ đồng và nợ BHYT 705 tỷ đồng. Tình trạng nợ BHXH vẫn diễn ra ở tất cả các tỉnh, thành phố, ở rất nhiều doanh nghiệp thuộc các loại hình kinh tế ngoài quốc doanh, có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhà nước...

Về công tác đôn đốc thu hồi nợ, BHXH Việt Nam luôn bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và cấp ủy, chính quyền các địa phương. BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ký Quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra toà án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN; đã tiếp tục khẳng định quyết tâm của hai ngành trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động.

Ngoài ra, BHXH Việt Nam cũng đã thực hiện một số biện pháp như: Chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố định kỳ báo cáo cấp ủy và chính quyền địa phương về tình hình thực hiện thu nộp BHXH, BHYT trên địa bàn; Tham mưu cho Tỉnh ủy, Thành ủy UBND tỉnh, thành phố ban hành văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các đơn vị sử dụng lao động; Hằng quý gửi thông báo danh sách các doanh nghiệp nợ tiền lớn, thời gian kéo dài từ 3 tháng trở lên đến Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố để phối hợp chỉ đạo công tác thu nợ. Phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí tổ chức thực hiện các phóng sự, chuyên đề về nợ BHXH, BHYT nhằm tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người tham gia BHXH, BHYT.

BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ cho các tỉnh, thành phố và coi đây là chỉ tiêu xem xét thi đua hàng quý, năm đối với BHXH các tỉnh, thành phố. Cử cán bộ chuyên quản xuống địa phương để đôn đốc, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn tại buổi Tọa đàm

Ông Phạm Lương Sơn cũng cho biết thêm, BHXH Việt Nam đã ký quy chế phối hợp với các bộ ngành trong công tác tuyên truyền, đôn đốc thu hồi nợ đọng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; Đồng thời phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giám sát việc thực hiện pháp luật tại một số tỉnh, thành phố, một số doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH kéo dài.

Kết quả, nhờ các biện pháp tích cực nhằm giảm nợ đọng BHXH, BHYT, năm 2016 tỷ lệ nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đã giảm xuống còn 3,22% so với số phải thu (Năm 2015 tỷ lệ nợ là 4,88%; số tiền là 9.920 tỷ đồng).

Về nguyên nhân nợ đọng BHXH, BHYT được Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp chỉ rõ là do chủ sử dụng lao động cố tình không đóng. Ngoài ra, còn do công tác lao động chưa chặt chẽ, việc khai trình khai báo tăng giảm lao động của các doanh nghiệp thực hiện không nghiêm túc. Thứ hai, lực lượng thanh tra lao động còn mỏng. Thứ 3, chế tài xử phạt còn khá nhẹ nhàng, chưa đủ sức răn đe. Thứ tư, những thông tin về đóng BHXH là chưa được phổ biến cho người lao động. Thông tin đóng, nợ đóng thì hiện nay vẫn chỉ biết giữa cơ quan BHXH Việt Nam và các doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động còn người lao động không hề biết mình đóng hay chưa đóng dù mình có hợp đồng lao động.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết, để khắc phục tình trạng này, hiện nay đã thực hiện một số giải pháp như: sửa lại các chế tài xử phạt đối với tình trạng trốn đóng, nợ đóng, chậm đóng; Nếu nợ đóng, chậm đóng thì xử phạt hành chính sẽ cao lên. Trốn đóng thì Bộ luật Hình sự sửa đổi sẽ đưa vào chế tài để xử phạt và thậm chí có thể xử tù đến 7 năm; Tăng cường lực lượng thanh tra thu mặc dù lực lượng BHXH Việt Nam không phải là cơ quan quản lý Nhà nước nhưng vẫn được giao chức năng tham gia thu BHXH và tăng cường lực lượng. “Hi vọng 1/7 có thể triển khai được và có thể những năm tới đây, với sự vào cuộc của lực lượng thanh tra BHXH thì việc trốn đóng, nợ đóng sẽ giảm đi” – Ông Doãn Mậu Diệp nói.

Theo ông Doãn Mậu Diệp, Quốc hội đã giao cho BHXH Việt Nam hiện đại hoá hệ thống của mình, ứng dụng CNTT, sử dụng sổ BHXH điện tử và người lao động có thể cập nhật bất kỳ lúc nào tình hình đóng BHXH của mình và hoàn toàn có quyền đối thoại yêu cầu chủ sử dụng phải đóng nếu chưa được đóng bảo hiểm.

Để làm được những việc đó thì công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để người lao động biết được quyền của mình, người sử dụng lao động hiểu được tất cả các quy định của luật pháp, chính sách thì sẽ tốt hơn. Và tất nhiên, công tác quản lý của BHXH Việt Nam cũng phải tăng lên vì đối tượng thì mở rộng mà chúng ta mong muốn rằng là tất cả người lao động đều hiểu về quyền và nghĩa vụ của mình. Tôi tin rằng, với cách xử lý ấy trong những năm tới thì tình trạng trốn đóng, nợ đóng sẽ giảm đi.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, trong thời gian vừa qua, để khắc phục tình trạng nợ đọng của các doanh nghiệp thì BHXH Việt Nam cũng đã lập danh sách, cũng đã có thông tin. Tuy nhiên, thông tin đó vẫn còn ở mức hạn chế do một phần nể, ngại làm ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.

Nhưng từ năm 2016, đặc biệt là năm 2017, thực hiện sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và của BHXH Việt Nam, BHXH Việt Nam sẽ công bố, công khai danh sách các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng và đặc biệt là nợ đóng kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên truyền hình, trên báo đài. Mong rằng thông qua cuộc đối thoại trực tuyến này, hi vọng các doanh nghiệp sẽ tăng cường thêm tính tuân thủ pháp luật để bảo đảm quyền lợi cho người lao động./.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam