Đề xuất về các biện pháp thực hiện điều chỉnh mức sinh (Hình từ internet)
Bộ Y tế trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Dân số, trong đó có đề xuất các biện pháp thực hiện điều chỉnh mức sinh mới.
Cụ thể, tại Điều 9 đề cương dự thảo Luật Dân số về các biện pháp thực hiện điều chỉnh mức sinh như sau:
- Các biện pháp thực hiện điều chỉnh mức sinh:
+ Tuyên truyền vận động, truyền thông, giáo dục thay đổi hành vi của cặp vợ chồng, cá nhân, gia đình và xã hội trong việc thực hiện chính sách dân số; thực hiện các biện pháp điều chỉnh mức sinh;
+ Xác định chỉ tiêu điều chỉnh mức sinh là chỉ tiêu chủ yếu trong chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của quốc gia, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
+ Lồng ghép các nội dung về điều chỉnh mức sinh, kế hoạch hoá gia đình trong xây dựng, triển khai thực hiện các chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế, xã hội;
+ Xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ phù hợp với từng vùng, đối tượng, điều kiện phát triển kinh tế, xã hội của cả nước, từng tỉnh, thành phố;
+ Phát triển dịch vụ kế hoạch hoá gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, bảo đảm mọi người dân được tiếp cận, sử dụng dịch vụ dân số công bằng, bình đẳng, không phân biệt giới tính, người đã kết hôn, người chưa kết hôn;
+ Thực hiện chương trình tư vấn trước khi kết hôn;
+ Cặp vợ chồng, cá nhân trong độ tuổi sinh đẻ, người muốn sinh con được tư vấn hướng dẫn phòng tránh vô sinh; thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị vô sinh theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh;
+ Đưa nội dung về điều chỉnh mức sinh vào hương ước, quy ước của thôn, ấp, bản, tổ dân phố trên cơ sở tự nguyện, thỏa thuận, thống nhất của thôn, ấp, bản, tổ dân phố;
+ Cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình và các gói dịch vụ dân số cơ bản phù hợp với điều kiện địa lý, kinh tế, xã hội và đặc trưng văn hóa;
+ Các biện pháp khác thực hiện điều chỉnh mức sinh.
- Trách nhiệm thực hiện của các bộ ngành; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; người sử dụng lao động.
Như vậy, đề cương dự thảo Luật Dân số đã đề xuất nhiều biện pháp về cải thiện mức sinh mới như: thực hiện chương trình tư vấn trước khi kết hôn; đưa nội dung về điều chỉnh mức sinh vào hương ước, quy ước của thôn, ấp, bản, tổ dân phố trên cơ sở tự nguyện, thỏa thuận, thống nhất của thôn, ấp, bản, tổ dân phố,...
Cụ thể, tại Điều 10 đề cương dự thảo Luật Dân số về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con đã đề xuất quy định như sau:
- Quyền của cặp vợ chồng, cá nhân (Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh; được cung cấp thông tin, tiếp cận, lựa chọn, sử dụng các biện pháp kế hoạch hoá gia đình).
- Nghĩa vụ của cặp vợ chồng, cá nhân (Thực hiện chính sách, pháp luật về dân số; bảo đảm trách nhiệm chăm sóc và nuôi dạy con tốt; bình đẳng trong thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hoá gia đình).
- Khuyến khích mỗi cặp vợ chồng và cá nhân tự nguyện thực hiện các cuộc vận động của Đảng và Nhà nước về công tác dân số phù hợp với từng thời kỳ.
Như vậy, đề cương dự thảo trên đã đề cập quyền của cặp vợ chồng, cá nhân được quyết định về số con và khoảng cách giữa các lần sinh, mà không còn quy định về số con được sinh chỉ từ 1 đến 2 con như quy định hiện nay. Bên cạnh đó, phải có trách nhiệm chăm sóc và nuôi dạy con tốt và các nghĩa vụ khác liên quan đến chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hoá gia đình.
Tại Điều 10 đề cương dự thảo Luật Dân số cũng đề xuất về quy định tư vấn, hỗ trợ hôn nhân và gia đình như sau:
- Chương trình tư vấn trước khi kết hôn (Cơ quan quản lý nhà nước về y tế, dân số và cơ quan, tổ chức có liên quan vận động nam, nữ trước khi kết hôn tham gia chương trình tư vấn trước khi kết hôn; Quy định nội dung tư vấn trước khi kết hôn; Nhà nước có chính sách phát triển dịch vụ dân số về tư vấn trước khi kết hôn).
- Tư vấn, hỗ trợ kết hôn, hôn nhân và gia đình (Nguyên tắc tư vấn, hỗ trợ; nội dung tư vấn, hỗ trợ; Hoạt động tư vấn, hỗ trợ kết hôn có yếu tố nước ngoài; Điều kiện thành lập, hoạt động của cơ sở cung cấp dịch vụ; Trách nhiệm của Bộ Y tế).
Xem thêm nội dung tại đề cương dự thảo Luật Dân số.
Lê Nguyễn Anh Hào