Không biết nơi cư trú của vợ/chồng thì làm sao ly hôn?

Việc giải quyết ly hôn đơn phương luôn phức tạp hơn rất nhiều so với giải quyết ly hôn thuận tình vì ly hôn đơn phương có thể chỉ xuất phát từ ý chí của một bên vợ hoặc chồng, ngoài ra còn có thể phát sinh thêm các tranh chấp khác về tài sản, quyền nuôi con và nợ chung (nếu có).

Một trong những khó khăn khi giải quyết ly hôn đơn phương trên thực tế đó là việc xác định nơi cư trú của vợ/chồng. Việc này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đơn cử như:

- Vợ/chồng không muốn ly hôn nên cố tình không cung cấp hộ khẩu/giấy tạm trú;

- Vợ chồng ly thân nhiều năm, vợ/chồng bỏ đi biệt tích không thể biết được nơi cư trú hiện tại ở đâu;

- Vợ/chồng thường xuyên trốn tránh hoặc liên tục thay đổi nơi cư trú...

Xác định nơi cư trú của vợ/chồng là một trong những vấn đề quan trọng khi giải quyết ly hôn đơn phương, vì nếu không xác định được nơi cư trú của vợ/chồng thì không có cơ sở để xác định thẩm quyền của Tòa án giải quyết ly hôn, đồng nghĩa Tòa án sẽ không có căn cứ để thụ lý yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương và sẽ trả hồ sơ.

Không biết nơi cư trú của vợ/chồng thì làm sao ly hôn? (Hình từ internet)

Vậy làm sao để ly hôn khi không thể xác định được nơi cư trú của vợ/chồng?

Căn cứ quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì Tòa án nơi bị đơn cư trú là Tòa án có thẩm quyền giải quyết ly hôn.

Theo đó, nơi bị đơn cư trú sẽ bao gồm:

- Nơi thường trú: là nơi công dân sinh sống thường xuyên, ổn định, không có thời hạn tại một chỗ ở nhất định và đã đăng ký thường trú.

- Nơi tạm trú: là nơi công dân sinh sống ngoài nơi đăng ký thường trú và đã đăng ký tạm trú.

Do đó, tùy vào từng trường hợp cụ thể, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương có thể xử lý khó khăn về nơi cư trú của vợ/chồng theo các cách như sau:

Cách 1: Thực hiện xác minh địa chỉ nơi cư trú của vợ/chồng

Để có căn cứ ly hôn, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương cần tiến hành thủ tục xác minh địa chỉ cư trú của vợ/chồng tại Công an xã/phường nơi vợ/chồng cư trú.

Sau khi có kết quả xác minh của Công an, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương nộp kèm văn bản này cùng với hồ sơ ly hôn tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu ly hôn.

Lưu ý: Thủ này chỉ thực hiện được nếu người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương biết được địa chỉ cư trú chính xác của vợ/chồng.

Cách 2: Thực hiện Thông báo tìm kiếm người vắng mặt nơi cư trú

Trường hợp không thể biết được hoặc biết địa chỉ cư trú của vợ/chồng nhưng đã biệt tích 6 tháng liền trở lên, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương cần thực hiện Thủ tục yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú tại Tòa án theo quy định tại Điều 64 Bộ luật Dân sự 2015.

Khi đó, sẽ có 2 trường hợp xảy ra như sau:

- Có tin tức xác thực của vợ/chồng: Tiến hành thực hiện thủ tục ly hôn.

- Không có tin tức xác thực của vợ/chồng: Tiến hành thực hiện thủ tục tuyên bố mất tích tại mục 3 dưới đây.

Cách 3: Thực hiện thủ tục yêu cầu Tuyên bố mất tích:

Khoản 1 Điều 68 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

"Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích."

Đồng thời, Khoản 2 Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

"Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn."

Vì vậy, nếu người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương đã thực hiện thủ tục Thông báo tìm kiếm người vắng mặt nơi cư trú nhưng vẫn không thể xác định được tin tức của vợ/chồng và thời gian biệt tích từ 02 năm liền trở lên, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương có thể thực hiện thủ tục yêu cầu tuyên bố mất tích.

Sau khi có Quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án, người có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương có thể tiếp tục thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định.