Để xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm thì cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ nào?

Nội dung chính

• Độ ẩm của ngũ cốc là gì?
• Để xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm thì cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ nào?
• Cách tiến hành xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm được thực hiện ra sao?

Độ ẩm của ngũ cốc là gì?

Độ ẩm của ngũ cốc được giải thích theo tiểu mục 3.1 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9706:2013 (ISO 711:1985) về Ngũ cốc và sản phẩm ngũ cốc - Xác định độ ẩm (Phương pháp chuẩn cơ bản) như sau:

3.1. Độ ẩm (moisture content)

Hao hụt khối lượng của sản phẩm, tính bằng phần trăm, trong các điều kiện quy định trong tiêu chuẩn này.

Theo đó, độ ẩm của ngũ cốc (moisture content) được hiểu là hao hụt khối lượng của sản phẩm, tính bằng phần trăm, trong các điều kiện quy định trong tiêu chuẩn này.

Để xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm thì cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ nào?

Để xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm thì cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ được quy định theo Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9706:2013 (ISO 711:1985) về Ngũ cốc và sản phẩm ngũ cốc - Xác định độ ẩm (Phương pháp chuẩn cơ bản) như sau:

(1) Cân phân tích.

(2) Thiết bị dùng để giảm áp suất, từ 1,3 kPa đến 2,6 kPa2), ví dụ: bơm nước.

(3) Máy nghiền, có các đặc tính sau:

- được làm bằng chất liệu không hấp thụ ẩm;

- dễ làm sạch và có khoảng chết càng nhỏ càng tốt;

- có thể nghiền nhanh và cho cỡ hạt đồng đều, không tăng nhiệt đáng kể, không tiếp xúc với không khí bên ngoài;

- có thể điều chỉnh để thu được hạt nghiền có đường kính như trong 7.1.1.

(4) Đĩa kim loại 3) không bị ăn mòn trong các điều kiện thử, có nắp đậy kín và có diện tích bề mặt hiệu dụng để cho phần mẫu thử phân bố thành lớp có khối lượng trên đơn vị diện tích không lớn hơn 0,3 g/cm2.

(5) Cốc, được làm bằng thủy tinh hoặc sứ.

(6) Ống sấy 4) bằng thủy tinh, có hai phần, một phần dùng để đựng đĩa kim loại (5.4), được bịt kín, phần còn lại dùng để đựng cốc (5.5), có ống bán mao quản, có khóa, dùng để đuổi khí. Hai phần này được nối với nhau bằng khớp nối thủy tinh mài.

Phần mẫu thử có thể được làm nguội trong ống này sau khi sấy, khi đó có thể không cần đến bình hút ẩm (5.9)

(7) Tủ sấy có nhiệt độ không đổi, được đốt nóng bằng điện, để có thể duy trì ống sấy (5.6) có chứa đĩa kim loại (5.4) ở nhiệt độ từ 450C đến 500C.

(8) Bộ phận làm khô không khí, chai rửa khí chứa axit sunfuric tinh khiết phân tích (r20 ³ 1,83 g/ml), được nối với một ống chứa diphospho pentaoxit tinh khiết phân tích dàn đều trên bông thủy tinh.

(9) Bình hút ẩm, chứa chất hút ẩm hiệu quả.

Để xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm thì cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ nào? (Hình từ Internet)

Cách tiến hành xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm được thực hiện ra sao?

Cách tiến hành xác định độ ẩm của ngũ cốc trong phòng thử nghiệm được thực hiện theo Mục 7 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9706:2013 (ISO 711:1985) về Ngũ cốc và sản phẩm ngũ cốc - Xác định độ ẩm (Phương pháp chuẩn cơ bản) như sau:

7. Cách tiến hành

7.1. Chuẩn bị mẫu thử

7.1.1. Sản phẩm không cần phải nghiền

Các sản phẩm có cỡ hạt nhỏ hơn hoặc bằng 1,7 mm, trong đó có dưới 10% (khối lượng) có cỡ hạt lớn hơn 1mm và có trên 50% (khối lượng) có cỡ hạt nhỏ hơn 0,5 mm thì không cần phải nghiền trước khi xác định.

Trộn kỹ mẫu phòng thử nghiệm trước khi lấy phần mẫu thử (7.2.1).

7.1.2. Sản phẩm cần phải nghiền

Nếu mẫu có đặc tính cỡ hạt khác với quy định trong 7.1.1 thì cần phải nghiền mà không cần xử lý sơ bộ (7.1.2.1) hoặc có xử lý sơ bộ (7.1.2.2).

7.1.2.1. Nghiền mà không cần xử lý sơ bộ

Đối với các sản phẩm không thay đổi độ ẩm trong khi nghiền [nhìn chung, các sản phẩm có độ ẩm từ 7% đến 17% (khối lượng) (xem 9.1)]1) thì tiến hành nghiền mà không cần xử lý sơ bộ.

Chỉnh máy nghiền (5.3) để thu được hạt có cỡ như trong 7.1.1, nghiền trước một lượng nhỏ mẫu phòng thử nghiệm và loại bỏ chúng.

Sau đó, nghiền nhanh khoảng 3,5g mẫu phòng thử nghiệm và tiến hành ngay theo 7.2.2

7.1.2.2. Nghiền có xử lý sơ bộ

Các sản phẩm có thay đổi về độ ẩm trong khi nghiền [nhìn chung, các sản phẩm có độ ẩm lớn hơn 17% (khối lượng)1) hoặc nhỏ hơn 7% (khối lượng)] thì cần xử lý sơ bộ sao cho độ ẩm của chúng đạt từ 7% đến 17% (khối lượng) 5) [nếu có thể, đưa độ ẩm về khoảng từ 9% đến 15% (khối lượng) (xem 9.1)], trước khi nghiền.

Nếu độ ẩm lớn hơn 17% (khối lượng)1) (trường hợp thường gặp hơn) thì cân khoảng 3,5g mẫu phòng thử nghiệm, chính xác đến 0,2 mg và làm khô mẫu sơ bộ theo 7.3, nhưng thời gian làm khô phải từ 1,5h đến 2h (xem 9.2) và không cần phải thay mới diphospho pentaoxit.

Nếu độ ẩm nhỏ hơn 7% (khối lượng) thì đặt khoảng 3,5 g mẫu phòng thử nghiệm, cân chính xác đến 0,2 mg, vào trong môi trường thích hợp (thường là môi trường phòng thử nghiệm) và để cho đến khi đạt được độ ẩm nằm trong các giới hạn quy định ở trên.

Sau khi xử lý sơ bộ, cân mẫu chính xác đến 0,2 mg, nghiền ngay trong máy nghiền (5.3), điều chỉnh để thu được hạt có cỡ như quy định trong 7.1.1 và tiến hành ngay theo 7.2.2.

7.2. Phần mẫu thử

7.2.1. Đối với các sản phẩm không cần nghiền, cân nhanh khoảng 3g mẫu thử (7.1.1), chính xác đến 0,2 mg, cho vào đĩa (5.4) đã được làm khô và đã được cân trước, cùng với nắp, chính xác đến 0,2 mg.

7.2.2. Đối với sản phẩm đã được nghiền thì cân nhanh tất cả phần nghiền thu được (7.1.2.1 hoặc 7.1.2.2) cho vào đĩa (5.4) đã được làm khô và cân trước, cùng với nắp, chính xác đến 0,2 mg.

7.3. Sấy

Đặt đĩa đã mở nắp (để nắp trong bình hút ẩm) cùng với phần mẫu thử (7.2) vào phần bịt kín của ống sấy (5.6); đưa cốc (5.5) có chứa một lớp diphospho pentaoxit dày khoảng 1 cm vào sát đĩa. Nối hai phần của ống sấy với nhau và giảm áp suất trong ống đã gắn kín đến khoảng từ 1,3 kPa đến 2,6 kPa, dùng thiết bị tạo chân không (5.2); việc giảm áp suất phải được tiến hành từ từ để tránh mẫu bị rơi ra khỏi đĩa. Đóng khớp nối với thiết bị tạo chân không và đặt một phần của ống chứa mẫu thử vào tủ sấy (5.7) được giữ ở nhiệt độ từ 450C đến 500C (xem 9.4)

Khi diphospho pentaoxit kết tụ ở bề mặt thì thay mới sau khi phục hồi áp suất khí quyển trong ống sấy bằng dòng không khí qua bộ phận làm khô không khí (5.8), đi chậm vào ống bán mao quản. Giảm áp sấy trong ống sấy trở lại và tiếp tục làm khô như trước.

Sau khoảng 100h, lấy ống ra khỏi tủ sấy, để ống nguội đến nhiệt độ phòng thử nghiệm và khôi phục áp suất khí quyển trong ống sấy như mô tả ở trên. Tháo hai phần của ống ra, lấy nhanh đĩa ra, đậy và cân đĩa chính xác đến 0,2 mg.

Lặp lại các thao tác quy định ở trên cho đến khi thu được khối lượng không đổi (nghĩa là cho đến khi chênh lệch giữa hai lần cân liên tiếp cách nhau 48h nhỏ hơn 0,6 mg) (xem 9.3).

7.4. Số lần xác định

Tiến hành hai phép xác định trên các phần mẫu thử được lấy từ các mẫu thử khác nhau của cùng một mẫu phòng thử nghiệm.