Doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán trưởng hay không? Trường hợp bắt buộc mà không có kế toán trưởng sẽ bị phạt thế nào?

Nội dung chính

• Kế toán trưởng là gì? Quyền hạn và trách nhiệm của kế toán trưởng như thế nào?
• Doanh nghiệp có bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng hay không?
• Trường hợp bắt buộc mà doanh nghiệp không bố trí vị trí kế toán trưởng sẽ bị phạt tiền như thế nào?
• Có được thuê dịch vụ kế toán bên ngoài để làm kế toán trưởng hay không không?

Kế toán trưởng là gì? Quyền hạn và trách nhiệm của kế toán trưởng như thế nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 53 Luật Kế toán 2015 thì:

Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán

Căn cứ Điều 55 Luật Kế toán 2015 quy định về quyền hạn và trách nhiệm của kế toán trưởng như sau:

1. Kế toán trưởng có trách nhiệm sau đây:

a) Thực hiện các quy định của pháp luật về kế toán, tài chính trong đơn vị kế toán;

b) Tổ chức điều hành bộ máy kế toán theo quy định của Luật này;

c) Lập báo cáo tài chính tuân thủ chế độ kế toán và chuẩn mực kế toán.

2. Kế toán trưởng có quyền độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ kế toán.

3. Kế toán trưởng của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, ngoài các quyền quy định tại khoản 2 Điều này còn có các quyền sau đây:

a) Có ý kiến bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán về việc tuyển dụng, thuyên chuyển, tăng lương, khen thưởng, kỷ luật người làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ;

b) Yêu cầu các bộ phận liên quan trong đơn vị kế toán cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu liên quan đến công việc kế toán và giám sát tài chính của kế toán trưởng;

c) Bảo lưu ý kiến chuyên môn bằng văn bản khi có ý kiến khác với ý kiến của người ra quyết định;

d) Báo cáo bằng văn bản cho người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán trong đơn vị; trường hợp vẫn phải chấp hành quyết định thì báo cáo lên cấp trên trực tiếp của người đã ra quyết định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không phải chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành quyết định đó.

Doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán trưởng hay không?

Doanh nghiệp có bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng hay không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP thì các doanh nghiệp, hợp tác xã phải bố trí kế toán trưởng Trường hợp đơn vị chưa bổ nhiệm được ngay kế toán trưởng thì bố trí người phụ trách kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán trưởng theo quy định. Thời gian bố trí người phụ trách kế toán tối đa là 12 tháng, sau thời gian này đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán trưởng. tuy nhiên trừ các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.

Căn cứ khoản 1 Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP quy định doanh nghiệp siêu nhỏ gồm các doanh nghiệp sau:

- Doanh nghiệp siêu nhỏ trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; lĩnh vực công nghiệp và xây dựng sử dụng lao động có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 3 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng.

- Doanh nghiệp siêu nhỏ trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ sử dụng lao động có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng.

Như vậy có thể khẳng định rằng các doanh nghiệp sẽ bắt buộc phải có kế toán trưởng, chỉ trừ những doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định.

Trường hợp bắt buộc mà doanh nghiệp không bố trí vị trí kế toán trưởng sẽ bị phạt tiền như thế nào?

Điểm a khoản 2 Điều 17 Nghị định 41/2018/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập có quy định xử phạt đối với hành vi không bố trí kế toán trưởng. Cụ thể:

2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Không tổ chức bộ máy kế toán của đơn vị kế toán; không bố trí người làm kế toán, làm kế toán trưởng hoặc không thuê tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ kế toán làm kế toán, làm kế toán trưởng theo quy định;

Lưu ý: Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 41/2018/NĐ-CP sửa đổi bởi Khoản 2 Điều 5 Nghị định 102/2021/NĐ-CP quy định mức phạt trên là mức phạt dành cho cá nhân đối với tổ chức thì mức phạt sẽ gấp đôi.

Có được thuê dịch vụ kế toán bên ngoài để làm kế toán trưởng hay không không?

Căn cứ Điều 22 Nghị định 174/2016/NĐ-CP quy định các doanh nghiệp tư nhân được phép thuê đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán để làm kế toán hoặc làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán.

Người được thuê dịch vụ làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán có quyền và trách nhiệm của kế toán trưởng quy định tại Điều 55 Luật Kế toán. Người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán phải chịu trách nhiệm về việc thuê dịch vụ làm kế toán, thuê dịch vụ làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán.