Làm người giám hộ cho người bị tâm thần cần những điều kiện gì? Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được quy định ra sao?

Nội dung chính

• Làm người giám hộ cho người bị tâm thần cần những điều kiện gì?
• Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được quy định ra sao?
• Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên được quy định như thế nào?

Làm người giám hộ cho người bị tâm thần cần những điều kiện gì?

Căn cứ theo Điều 49 Bộ luật Dân sự 2015, điều kiện làm người giám hộ cho người bị tâm thần bao gồm các yếu tố sau:

"Điều 49. Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ

Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:

1. Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

2. Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

3. Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.

4. Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên."

Như vậy, theo quy định trên thì cá nhân có đủ các điều kiện trên đây có thể làm người giám hộ.

Người giám hộ

Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được quy định ra sao?

Căn cứ theo quy định tại Điều 53 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

"Điều 53. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự

Trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:

1. Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

2. Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.

3. Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ."

Như vậy, trong vụ án ly hôn, khi chồng bị tâm thần thì vợ có thể làm đơn xin ly hôn đơn phương và làm thủ tục yêu cầu tòa tuyên bố chồng bị mất năng lực hành vi dân sự đồng thời trở thành người giám hộ đương nhiên của chồng và sẽ tham gia vụ ly hôn với cả hai tư cách nguyên đơn và đại diện bị đơn.

Đối với các tranh chấp trong lĩnh vực đất đai, khi đại diện cho người bị tâm thần mua bán đất, chuyển nhượng quyền sử dụng, bồi thường đất đai, thực hiện các giao dịch trước tiên phải thực hiện tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên được quy định như thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 52 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

"Điều 52. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 47 của Bộ luật này được xác định theo thứ tự sau đây:

1. Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.

2. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 Điều này thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.

3. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ."

Như vậy, đối với trường hợp một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, theo quy định trên thì Tòa án quyết định người đại diện theo pháp luật và phạm vi đại diện. Việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người bị Tòa án tuyên bố hạn chế năng lực hành vi dân sự phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật.