Người giúp việc nhà có cần phải ký hợp đồng lao động hay không? Các bên cần phải tuân thủ quy định nào khi giao kết hợp đồng giúp việc?

Nội dung chính

• Theo quy định pháp luật thì lao động là người giúp việc gia đình là gì?
• Người giúp việc gia đình có cần phải ký hợp đồng lao động hay không?
• Nghĩa vụ của các bên khi thực hiện hợp đồng lao động giúp việc nhà

Theo quy định pháp luật thì lao động là người giúp việc gia đình là gì?

Tại Điều 161 Bộ luật Lao động 2019, lao động là người giúp việc gia đình được hiểu như sau:

- Lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc trong gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình.

Các công việc trong gia đình bao gồm công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại.

- Chính phủ quy định về lao động là người giúp việc gia đình.

Người giúp việc gia đình

Người giúp việc gia đình có cần phải ký hợp đồng lao động hay không?

Căn cứ Điều 162 Bộ luật Lao động 2019 có quy định về hợp đồng lao động đối với lao động là người giúp việc gia đình như sau:

- Người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với lao động là người giúp việc gia đình.

- Thời hạn của hợp đồng lao động đối với lao động là người giúp việc gia đình do hai bên thỏa thuận. Một bên có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động bất kỳ khi nào nhưng phải báo trước ít nhất 15 ngày.

- Hai bên thỏa thuận trong hợp đồng lao động về hình thức trả lương, kỳ hạn trả lương, thời giờ làm việc hằng ngày, chỗ ở.

Như vậy, đối với những người lao động làm việc một cách thường xuyên các công việc trong gia đình (người giúp việc gia đình) thì người sử dụng lao động thì phải giao kết hợp đồng bằng văn bản với người lao động này. Đây là trách nhiệm của cả hai bên.

Nghĩa vụ của các bên khi thực hiện hợp đồng lao động giúp việc nhà

Điều 163 Bộ luật lao động 2019 quy định về nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi sử dụng lao động là người giúp việc gia đình

- Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.

- Trả cho người giúp việc gia đình khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật để người lao động chủ động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

- Tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người giúp việc gia đình.

- Bố trí chỗ ăn, ở hợp vệ sinh cho người giúp việc gia đình nếu có thỏa thuận.

- Tạo cơ hội cho người giúp việc gia đình được tham gia học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp.

- Trả tiền tàu xe đi đường khi người giúp việc gia đình thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.

Điều 164 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nghĩa vụ của lao động là người giúp việc gia đình

- Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.

- Phải bồi thường theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật nếu làm hỏng, mất tài sản của người sử dụng lao động.

- Thông báo kịp thời với người sử dụng lao động về khả năng, nguy cơ gây tai nạn, đe dọa an toàn, sức khỏe, tính mạng, tài sản của gia đình người sử dụng lao động và bản thân.

- Tố cáo với cơ quan có thẩm quyền nếu người sử dụng lao động có hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động hoặc có hành vi khác vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, cần lưu ý các hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động quy định tại Điều 165 Bộ luật Lao động 2019, cụ thể như sau:

- Ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình.

- Giao việc cho người giúp việc gia đình không theo hợp đồng lao động.

- Giữ giấy tờ tùy thân của người lao động.

Thực tế, có rất nhiều trường hợp người lao động giúp việc gia đình không được ký hợp đồng lao động theo đúng quy định pháp luật. Khi có tranh chấp xảy ra rất khó giải quyết, quyền lợi của các bên có thể không được đảm bảo. Cho nên các trường hợp thuê mướn người giúp việc gia đình thì các bên nên tuân thủ quy định về ký hợp động lao động để đảm bảo quyền lợi trong suốt thời gian thực hiện công việc.