Đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn: Cần có tư duy dự báo và tầm nhìn dài hạn?

Nội dung chính

• Sự cần thiết xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn được Chính phủ chỉ ra như thế nào?
• Chính phủ có đánh giá gì về đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đang được Bộ Xây dựng thực hiện?
• Phương hướng hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được Chính phủ chỉ ra như thế nào?

Sự cần thiết xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn được Chính phủ chỉ ra như thế nào?

Căn cứ dự thảo Tờ trình Đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (tại đây) thì Chính phủ chỉ ra sự cần thiết xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn như sau:

Luật Quy hoạch đô thị được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 17/6/2009, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2010; Luật Xây dựng được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 18/6/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015.

Sau khi Luật Quy hoạch 2017 được Quốc hội khóa XIV ban hành, một số điều tại hai luật nêu trên đã được sửa đổi, bổ sung tại Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch năm 2018 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng năm 2020 nhằm đảm bảo thống nhất, đồng bộ với quy định về quy hoạch tại Luật Quy hoạch năm 2017.

Sau 12 năm thi hành Luật Quy hoạch đô thị, 7 năm thi hành Luật Xây dựng cho thấy hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn cơ bản được ban hành đầy đủ, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để tổ chức triển khai thực hiện công tác quy hoạch, phát triển đô thị, nông thôn và khu chức năng

Bên cạnh đó là việc khai thác hiệu quả sử dụng đất, góp phần nâng cao chất lượng không gian, kiến trúc, cảnh quan, môi trường sống của người dân, đóng góp vai trò quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, quá trình tổ chức triển khai thực hiện các quy định pháp luật về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng cũng đã phát sinh những hạn chế, bất cập cần được nghiên cứu, hoàn thiện cho đồng bộ, phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế,

Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo thuận lợi hơn nữa cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong tổ chức thực hiện.

Từ thực tiễn và yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới cho thấy việc ban hành Luật điều chỉnh về Quy hoạch đô thị và nông thôn là hết sức cần thiết, làm công cụ pháp lý có hiệu lực, hiệu quả cao, đồng bộ, thống nhất nhằm điều chỉnh toàn diện các hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

Theo Bộ Xây dựng, mục đích xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn nhằm tạo công cụ pháp lý đồng bộ, toàn diện, thống nhất, hiệu lực cao để điều chỉnh hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng;

Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị và nông thôn. Phát huy đầy đủ vai trò của các tổ chức, cá nhân và xã hội trong hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn; đảm bảo lợi ích của Nhà nước, Nhân dân và xã hội.

Đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn: Cần có tư duy dự báo và tầm nhìn dài hạn? (Hình từ Internet)

Chính phủ có đánh giá gì về đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đang được Bộ Xây dựng thực hiện?

Căn cứ tiểu mục 5 Mục I Nghị quyết 03/NQ-CP năm 2023 có nêu những đánh giá của Chính phủ về đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn như sau:

- Đánh giá cao Bộ Xây dựng đã chủ động, chuẩn bị hồ sơ trình Chính phủ Đề nghị xây dựng Luật quy hoạch đô thị và nông thôn.

- Về cơ bản thống nhất sự cần thiết và mục tiêu xây dựng Đề nghị xây dựng Luật nhằm thể chế hóa các đường lối, chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về quy hoạch đô thị và nông thôn; tạo cơ sở pháp lý, công cụ quản lý thống nhất để điều chỉnh hoạt động đô thị và nông thôn, khắc phục các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, minh bạch và hiệu quả của hệ thống pháp luật.

Phương hướng hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được Chính phủ chỉ ra như thế nào?

Căn cứ tiểu mục 5 Mục I Nghị quyết 03/NQ-CP năm 2023 phương hướng hoàn thiện đề nghị xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được Chính phủ chỉ ra như sau:

- Về các chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật, Bộ Xây dựng tiếp thu đầy đủ ý kiến các Thành viên Chính phủ, các bộ, cơ quan liên quan để hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật theo hướng:

+ Tổng kết, đánh giá kỹ lưỡng việc thực hiện các quy định pháp luật hiện hành về quy hoạch đô thị và nông thôn; phân tích những hạn chế, vướng mắc, xác định những vấn đề mới phát sinh, làm rõ nguyên nhân của các bất cập do quy định của Luật hiện hành hay do thực thi pháp luật.

+ Đánh giá tác động các chính sách một cách khoa học, đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; các chính sách quy hoạch đô thị và nông thôn cần có tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược, tính khoa học và thực tiễn, tính dự báo, tính kết nối, đồng bộ giữa đô thị và nông thôn; đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, lâu dài, bảo đảm hài hòa phát triển kinh tế với các yếu tố văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường,...

+ Thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, hoàn thiện các quy định về lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh các loại quy hoạch đô thị và nông thôn theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, đi đôi với thiết kế các công cụ kiểm tra, giám sát chặt chẽ các loại quy hoạch đô thị và nông thôn như quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, chi tiết, quy hoạch về hạ tầng, công trình công cộng...

Đồng thời, quy định chặt chẽ để hạn chế việc điều chỉnh quy hoạch, nhất là điều chỉnh quy hoạch cục bộ các dự án hạ tầng giao thông, công trình công cộng, cần có chế tài xử lý nghiêm các vi phạm về quy hoạch;

Bảo đảm tính ổn định, tính đồng bộ, tư duy dự báo và tầm nhìn dài hạn của quy hoạch đô thị và nông thôn với các quy hoạch khác có liên quan; tăng cường sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp, người dân, chuyên gia, nhà khoa học,... trong quá trình lấy ý kiến, tư vấn, lập, thẩm định quy hoạch.

+ Hoàn thiện các quy định về mối quan hệ giữa quy hoạch và đô thị và nông thôn với các loại quy hoạch khác để đảm bảo phù hợp với các quy định của luật Quy hoạch, tránh chồng chéo giữa các loại quy hoạch.

+ Tiếp tục rà soát các quy định của pháp luật có liên quan như: Luật Quy hoạch, Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Di sản văn hóa... để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

- Bộ Xây dựng tổ chức các hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức, hiệp hội, doanh nghiệp... để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thực tiễn của chính sách;

Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ ý kiến các Thành viên Chính phủ, chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật, gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 theo quy định.