Trái phiếu là gì? Đặc trưng của trái phiếu chuyển đổi? Lưu ý gì khi đáo hạn trái phiếu chuyển đổi?

Nội dung chính

• Trái phiếu là gì? Đặc trưng của trái phiếu chuyển đổi?
• Chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi được phân bổ theo phương pháp nào?
• Trường hợp đáo hạn trái phiếu chuyển đổi thì cần lưu ý những gì?

Trái phiếu là gì? Đặc trưng của trái phiếu chuyển đổi?

Trái phiếu được quy định tại Điều 3 Nghị định 155/2020/NĐ-CP như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Cổ phiếu đã phát hành là cổ phiếu đã được nhà đầu tư thanh toán đầy đủ và thông tin về người sở hữu được ghi nhận trong sổ đăng ký cổ đông.

2. Cổ phiếu đang lưu hành là số cổ phiếu đã phát hành trừ đi số cổ phiếu công ty mua lại làm cổ phiếu quỹ.

3. Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu đã phát hành bởi công ty cổ phần và được mua lại bởi chính công ty đó.

4. Phần lẻ cổ phần là phần vốn ít hơn 01 cổ phần.

5. Cổ phiếu lẻ là cổ phiếu đại diện cho phần vốn cổ phần hình thành do gộp các phần lẻ cổ phần.

6. Trái phiếu là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

7. Trái phiếu chuyển đổi là loại trái phiếu do công ty cổ phần phát hành, có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của chính tổ chức phát hành theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.

...

Đồng thời tại Điều 59 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định như sau:

Tài khoản 343 – Trái phiếu phát hành

1. Nguyên tắc kế toán

...

1.4. Nguyên tắc kế toán trái phiếu chuyển đổi

a) Trái phiếu chuyển đổi là loại trái phiếu có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của cùng một tổ chức phát hành theo các điều kiện đã được xác định trong phương án phát hành. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu chuyển đổi phải thực hiện các thủ tục và đáp ứng được các điều kiện phát hành trái phiếu chuyển đổi theo quy định của pháp luật.

...

Theo đó, trái phiếu là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

Trái phiếu chuyển đổi là loại trái phiếu do công ty cổ phần phát hành, có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của chính tổ chức phát hành theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.

Cũng theo quy định trên thì trái phiếu chuyển đổi có đặc trưng là có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành trái phiếu.

Trái phiếu là gì? Đặc trưng của trái phiếu chuyển đổi? Lưu ý gì khi đáo hạn trái phiếu chuyển đổi? (hình từ internet)

Chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi được phân bổ theo phương pháp nào?

Căn cứ Điều 59 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định về trái phiếu chuyển đổi như sau:

Tài khoản 343 – Trái phiếu phát hành

...

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 343 – Trái phiếu phát hành

a) Tài khoản 343 “Trái phiếu phát hành” có 2 tài khoản cấp 2:

- Tài khoản 3431 “Trái phiếu thường. Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 3:

+ Tài khoản 34311 - Mệnh giá trái phiếu

+ Tài khoản 34312 - Chiết khấu trái phiếu

+ Tài khoản 34313 - Phụ trội trái phiếu.

- Tài khoản 3432 “Trái phiếu chuyển đổi”

...

Theo quy định này thì trái phiếu chuyển đổi được hạch toán thông qua tài khoản 3432.

Dẫn chiếu đến Điều 59 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định như sau:

Tài khoản 343 – Trái phiếu phát hành

1. Nguyên tắc kế toán

...

1.4. Nguyên tắc kế toán trái phiếu chuyển đổi

...

d) Chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi được phân bổ dần phù hợp với kỳ hạn trái phiếu theo phương pháp đường thẳng hoặc phương pháp lãi suất thực tế và ghi nhận vào chi phí tài chính hoặc vốn hóa. Tại thời điểm ghi nhận ban đầu, chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi được ghi giảm phần nợ gốc của trái phiếu. Định kỳ, kế toán phân bổ chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi bằng cách ghi tăng giá trị nợ gốc và ghi nhận vào chi phí tài chính hoặc vốn hóa phù hợp với việc ghi nhận lãi vay phải trả của trái phiếu.

...

Theo đó, chi phí phát hành trái phiếu chuyển đổi được phân bổ dần phù hợp với kỳ hạn trái phiếu theo phương pháp đường thẳng hoặc phương pháp lãi suất thực tế và ghi nhận vào chi phí tài chính hoặc vốn hóa.

Trường hợp đáo hạn trái phiếu chuyển đổi thì cần lưu ý những gì?

Căn cứ tiết h điểm 1.4 khoản 1 Điều 59 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định khi đáo hạn trái phiếu chuyển đổi thì cần lưu ý:

- Giá trị quyền chọn cổ phiếu của trái phiếu chuyển đổi đang phản ánh trong phần vốn chủ sở hữu được chuyển sang ghi nhận là thặng dư vốn cổ phần mà không phụ thuộc vào việc người nắm giữ trái phiếu có thực hiện quyền chọn chuyển đổi thành cổ phiếu hay không.

- Trường hợp người nắm giữ trái phiếu không thực hiện quyền chọn chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu, doanh nghiệp ghi giảm phần nợ gốc của trái phiếu chuyển đổi tương ứng với số tiền hoàn trả gốc trái phiếu.

- Trường hợp người nắm giữ trái phiếu thực hiện quyền chọn chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu, kế toán ghi giảm phần nợ gốc của trái phiếu chuyển đổi và ghi tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu tương ứng với mệnh giá số cổ phiếu phát hành thêm.

Phần chênh lệch giữa giá trị phần nợ gốc của trái phiếu chuyển đổi lớn hơn giá trị cổ phiếu phát hành thêm tính theo mệnh giá được ghi nhận là khoản thặng dư vốn cổ phần.