Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu thường có các dấu hiệu nào? Trẻ em nên tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu từ năm bao nhiêu tuổi?

Nội dung chính

• Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu thường có các dấu hiệu nào?
• Trẻ em nên tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu từ năm bao nhiêu tuổi?
• Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu có phải đi cách ly không?

Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu thường có các dấu hiệu nào?

Theo Mục I Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 có nêu như sau:

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG

...

Bệnh bạch hầu lưu hành trên toàn cầu, hay gặp là các ca bệnh tản phát hoặc các vụ dịch nhỏ, chủ yếu ở nhóm dưới 15 tuổi không được tiêm vắc xin. Tuy nhiên hiện nay đã ghi nhận số mắc tăng ở nhóm trẻ lớn và người lớn tại những vùng không được tiêm chủng hoặc tỷ lệ tiêm chủng thấp. Bệnh lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc người lành mang trùng và hít phải các chất tiết đường hô hấp của người bệnh bắn ra khi ho, hắt hơi. Bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với đồ vật bị ô nhiễm với các chất tiết của người bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu. Thời kỳ ủ bệnh thường từ 2 đến 5 ngày. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu có sốt, ho, đau họng, hạch góc hàm sưng đau (cổ bạnh), tình trạng nhiễm trùng, nhiễm độc toàn thân, có giả mạc màu trắng xám, dai, dính ở amidal hoặc thành sau họng. Bệnh nhân cũng có thể bị viêm cơ tim, nhiễm độc thần kinh dẫn đến tử vong do ngoại độc tố của vi khuẩn. Tỷ lệ tử vong khoảng 5-10%. Người bệnh và người lành mang trùng vừa là ổ chứa, vừa là nguồn truyền bệnh, trong đó người lành mang trùng đóng vai trò duy trì nguồn truyền nhiễm ở cộng đồng, điều này giải thích bệnh bạch hầu có thể đột nhiên xảy ra ở những nơi mà trước đó không thấy có ca bệnh xuất hiện. Thời kỳ lây truyền thường bắt đầu từ khi khởi phát và kéo dài khoảng 2 tuần, đôi khi lên tới 4 tuần. Trong một số trường hợp đã ghi nhận người mang vi khuẩn mãn tính trên 6 tháng. Điều trị kháng sinh đặc hiệu sẽ nhanh chóng tiêu diệt mầm bệnh và chấm dứt sự lây truyền. Bệnh đã có vắc xin và kháng sinh đặc hiệu để phòng và điều trị, tuy nhiên vắc xin giải độc tố bạch hầu chỉ tạo ra miễn dịch kháng độc tố có tác dụng bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh nhưng không ngăn ngừa được sự nhiễm vi khuẩn tại chỗ ở hầu họng, do vậy không làm giảm được tình trạng người lành mang trùng sau khi tiêm vắc xin.

...

Bên cạnh đó, theo tiết 1.1 tiểu mục 1 Mục II Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 có nêu như sau:

II. NỘI DUNG

1. Các định nghĩa sử dụng trong giám sát

1.1. Ca bệnh nghi ngờ (ca bệnh lâm sàng)

Là ca bệnh có các triệu chứng: Sốt, đau họng, ho, chảy nước mũi và kèm theo giả mạc ở amydal hoặc thành sau họng hoặc mũi với đặc điểm màu trắng ngà hoặc xám, bóng, dai, dính chặt, nếu bóc ra sẽ bị chảy máu.

- Có thể khàn tiếng, khó thở thanh quản.

- Có thể hạch góc hàm sưng to (dấu hiệu cổ bạnh, cổ bò).

- Có thể có vết loét trên da.

- Có thể có biểu hiện tình trạng nhiễm độc toàn thân (mệt mỏi, da xanh tái).

...

Theo đó, Bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh thường xảy ra ở trẻ em, đặc biệt là những trẻ chưa được tiêm vắc xin phòng bạch hầu hoặc có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu thường có các dấu hiệu sau:

(1) Dấu hiệu lâm sàng:

- Sốt: Trẻ có thể bị sốt nhẹ hoặc sốt cao.

- Ho: Cơn ho thường là ho khan, có thể khàn tiếng, khó thở thanh quản.

- Đau họng: Trẻ có cảm giác đau rát, khó nuốt do viêm họng.

(2) Dấu hiệu đặc trưng:

- Giả mạc hầu họng: Một dấu hiệu đặc trưng của bệnh bạch hầu là sự xuất hiện của giả mạc màu trắng xám, dính vào amidan hoặc thành sau họng. Giả mạc này có thể lan ra các vùng khác của họng, và khi gỡ bỏ, có thể gây chảy máu.

- Có vết loét trên da.

(3) Dấu hiệu nhiễm độc toàn thân:

- Yếu đuối, mệt mỏi: Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu sức và không muốn ăn uống.

- Rối loạn tiêu hóa: Có thể có triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy hoặc không ăn uống.

Thêm vào đó, trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu cũng có thể bị biến chứng như viêm cơ tim, nhiễm độc thần kinh dẫn đến tử vong do ngoại độc tố của vi khuẩn.

Lưu ý: Nếu nghi ngờ trẻ mắc bệnh bạch hầu, cần phải đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu thường có các dấu hiệu nào? Trẻ em nên tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu từ năm bao nhiêu tuổi? (Hình từ Internet)

Trẻ em nên tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu từ năm bao nhiêu tuổi?

Căn cứ Mục III Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 thì việc tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu cho trẻ em là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ em và cộng đồng.

Trẻ em dưới 1 tuổi có thể bắt đầu tiêm chủng phòng bệnh bạch hầu và nên hoàn thành mũi thứ 3 trước khi trẻ được 6 tháng tuổi để việc phòng bệnh được tối ưu nhất.

Theo đó, việc tiêm chủng đối với trẻ em được hướng dẫn như sau:

(1) Đối với trẻ em dưới 1 tuổi bắt đầu được tiêm chủng

- Tiêm các mũi cơ bản:

Tiêm 3 mũi cơ bản vắc xin có chứa thành phần bạch hầu nguyên liều, thường kết hợp trong các vắc xin 5 trong 1 hoặc vắc xin 6 trong 1.

+ Mũi thứ 1 tiêm lúc 2 tháng tuổi.

+ Mũi thứ 2 lúc 3 tháng tuổi.

+ Mũi thứ 3 lúc 4 tháng tuổi.

Tốt nhất nên hoàn thành mũi thứ 3 trước 6 tháng tuổi. Đảm bảo tỷ lệ tiêm vắc xin trên 95% ở tất cả các xã/phường trong Chương trình Tiêm chủng Mở rộng.

- Tiêm nhắc lại:

+ Mũi 4: Tiêm vắc xin có thành phần bạch hầu nguyên liều, tiêm lúc 18 đến 24 tháng tuổi.

+ Mũi 5: Tiêm vắc xin có thành phần bạch hầu giảm liều lúc 4 đến 7 tuổi.

+ Mũi 6: Tiêm vắc xin có thành phần bạch hầu giảm liều lúc 9 đến 15 tuổi.

(2) Đối với trẻ em trên 1 tuổi

- Tiêm các mũi cơ bản:

Tiêm 3 mũi cơ bản vắc xin có chứa thành phần bạch hầu theo hàm lượng phù hợp với lứa tuổi và hướng dẫn của nhà sản xuất (vắc xin bạch hầu nguyên liều hoặc vắc xin bạch hầu giảm liều).

+ Mũi thứ 1 tiêm càng sớm càng tốt.

+ Mũi thứ 2 tiêm cách mũi thứ 1 tối thiểu 4 tuần.

+ Mũi thứ 3 tiêm cách mũi thứ 2 tối thiểu là 6 tháng.

- Tiêm nhắc lại:

Tiêm nhắc lại 2 mũi vắc xin có chứa thành phần bạch hầu theo hàm lượng phù hợp với lứa tuổi và hướng dẫn của nhà sản xuất (vắc xin bạch hầu nguyên liều hoặc vắc xin bạch hầu giảm liều). Các mũi tiêm nhắc lại cách nhau tối thiểu 1 năm.

Trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu có phải đi cách ly không?

Theo tiểu mục 1 và tiểu mục 2 Mục IV Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh bạch hầu ban hành kèm theo Quyết định 3593/QĐ-BYT năm 2020 thì trẻ em nhiễm bệnh bạch hầu phải được đeo khẩu trang cách ly ngay tại cơ sở y tế cho đến khi có kết quả xét nghiệm vi khuẩn hai lần âm tính.

Phải tiến hành điều trị đặc hiệu ngay kể cả khi chưa có kết quả xét nghiệm. Ca bệnh nghi ngờ, ca bệnh có thể cần phải cách ly riêng biệt với ca bệnh xác định.

Nếu dịch xảy ra trong trường học thì tất cả trẻ em có biểu hiện sốt, đau họng hoặc có các triệu chứng khác nghi ngờ mắc bệnh đều phải nghỉ học và đưa tới cơ sở y tế để quản lý, điều trị và lấy mẫu xét nghiệm.