Cấm lấy tên danh nhân đặt cho DN: Qui định không phù hợp thì phải sửa

Bên lề kỳ họp Quốc hội, VOV.VN phỏng vấn Nhà sử học Dương Trung Quốc (Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai) về qui định mới của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đối với việc lấy tên danh nhân đặt cho doanh nghiệp.

PV: Thưa ông, rất nhiều ý kiến không đồng tình với qui định cấm dùng tên danh nhân đặt cho doanh nghiệp. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Ông Dương Trung Quốc: Tôi biết rằng, Thông tư của Bộ Văn hóa là thực hiện Nghị định của Chính phủ có từ lâu rồi. Việc đó có thể bắt nguồn từ một mục tiêu rất tốt, tránh sự lạm dụng hoặc gây phản cảm, nhất là đối với một số ngành nghề, kể cả đối với một số DN gặp những biến cố tiêu cực.

Phải thừa nhận, văn bản này ra đời xuất phát từ những mục đích tốt, nhưng rõ ràng, tôi cảm thấy là chưa được chuẩn bị chín chắn. Vì chúng ta thấy rằng rất nhiều câu hỏi mà chúng ta chưa trả lời được. Ví dụ, trong lịch sử, khi ta nói đến nền kinh tế thời kỳ kháng chiến chống Pháp, không ai không nhắc đến Nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ ở trên chiến khu; rồi thời kỳ đầu xây dựng CNXH, không ai không tự hào về Nhà máy Cơ khí Trần Hưng Đạo… Việc đặt tên đó là một cách tôn vinh.

Cũng chưa nói một vấn đề phức tạp nữa là chúng ta coi hệ thống giáo dục, nhất là tư thục, cũng là một phần của kinh doanh. Thế thì, bao nhiêu trường học mang tên danh nhân, gần như là một phương cách khá phổ biến và đây là niềm tự hào. Vậy sẽ xử lý như thế nào?

PV: Vậy lý do nào khiến các DN rất muốn lấy tên danh nhân đặt cho DN của mình, thưa ông?

Ông Dương Trung Quốc: Tôi cho rằng, việc đặt tên DN bằng tên của danh nhân lịch sử có hai mục đích: tôn vinh (nhất là lấy nhân vật gắn liền địa phương, lĩnh vực mình hoạt động) và mục đích thứ hai là định vị về địa lý (ví dụ cửa hàng nha khoa của tôi ở phố Nguyễn Du để phân biệt với một bệnh viện nha khoa khác ở phố Trần Hưng Đạo)… Có rất nhiều lý do khác nhau, bây giờ chúng ta thay đổi thì liệu có phiền phức không.

Khi đặt vấn đề này, dư luận xã hội và nhất là các doanh nghiệp phản ứng… cũng làm cho Bộ Văn hóa lúng túng. Cách giải thích: cái gì đã có rồi thì thôi, kể từ nay không làm nữa. Vậy tại sao lại đặt vấn đề đó? Nếu vì mục tiêu giá trị văn hóa và đúng với lĩnh vực ngành văn hóa quản lý thì lúc nào cũng có vấn đề của nó chứ không phải đến bây giờ thay đổi. Cho nên, vấn đề này cần nhất là nâng cao nhận thức của DN khi lựa chọn tên doanh nhân ấy. Nếu mình tự hào thì mình phải phấn đấu xứng đáng với tên gọi đó chứ đừng để nó bê bối. Hoặc một số ngành nghề thì tránh đi.

PV: Tức là chúng ta cần quản lý chặt từ khâu đăng ký DN, đặt tên DN?

Ông Dương Trung Quốc: Khi cá nhân đi đăng ký DN thì mình tư vấn cho họ chứ không nên ngăn cấm, nhất là khi chưa biết mục đích của họ làm gì. Còn đương nhiên, khi đặt tên đó chắc người ta suy nghĩ rất kỹ rồi. Vì thương hiệu cực kỳ quan trọng đối với doanh nghiệp. Nếu có gì đó không bình thường thì ta nên làm công tác tư vấn nhiều hơn là trở thành một văn bản pháp luật để cấm.

PV: Theo ông, có cần thiết phải chỉnh sửa hay thu hồi lại văn bản này hay không?

Ông Dương Trung Quốc: Tôi cũng đã viết thư cho Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là nên cân nhắc xem, đừng tạo ra qui định gì khó xử, nhất là trong lúc này nó cũng là một phần của thủ tục cho doanh nghiệp mà chúng ta đang muốn tháo gỡ. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Thông tư để thực hiện một Nghị định của Chính phủ nhưng không phải vì thế mà chúng ta không điều chỉnh. Nhất là khi dư luận đóng góp ý kiến thì Bộ Văn hóa nên lắng nghe và báo cáo Chính phủ điều chỉnh lại.

PV: Trở lại với giải thích của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là “cái nào có rồi thì để đấy còn cấm cái mới”, ông có thấy thỏa đáng không?

Ông Dương Trung Quốc: Nếu đặt vấn đề như thế thì không còn gì liên quan tới ý nghĩa quan trọng nhất là bảo vệ giá trị văn hóa. Cho nên, không có lý do gì người trước làm được mà người sau không làm được, nếu đây là sự xúc phạm. Cho nên, hai đặc thù của Thông tư này liên quan đến lĩnh vực văn hóa thì ta phải nhất quán. Ở đây, còn chưa nói tới chuyện là đến giờ cũng chưa có chuẩn nào về danh nhân, chưa có chuẩn nào là nhân vật tiêu cực, thì điều đó cực kỳ phức tạp.

PV: Tức là tiêu chí đưa ra chưa rõ ràng nên khó áp dụng, thưa ông?

Ông Dương Trung Quốc: Tiêu chí chưa rõ ràng thì không hướng dẫn thực hiện được, khó thực hiện.

PV: Nhưng thông tư đã ra đời rồi thì không thể nói lại được?

Ông Dương Trung Quốc: Chẳng có gì là không thể cả. Nếu nó không thích hợp thì ta mạnh dạn nói rằng phải sửa, tại sao phải bắt buộc phải làm thế? Qua đây cũng phải rút kinh nghiệm để không lặp lại chuyện đó nữa.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!/.

Vũ Hạnh

Theo VOV