Hai luật “đá” nhau

“Nhiều năm nay, Tập đoàn Cao su Việt Nam đã vi phạm Luật BHXH khi không khai đúng, khai đủ tiền lương của người lao động (NLĐ) và đã không đóng đủ BHXH cho NLĐ. Hậu quả là NLĐ bị tước đoạt một phần lương hưu, trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu, trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc và các chế độ khác khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động…”. Đây là nội dung đơn khiếu nại của ông Lê Đình Vũ, nguyên Phó Phòng xuất nhập khẩu Tập toàn Cao su Việt Nam, gửi đến Báo Người Lao Động mới đây.

Người lao động nói sai, doanh nghiệp bảo đúng

Ông Vũ cho biết căn cứ vào hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn đã ký ngày 1-6-2008, tiền lương của ông gồm 2 phần. Ngoài mức lương chính được hưởng theo ngạch chuyên viên chính bậc 6/6, hệ số 5,65 bằng lương viên chức chuyên môn nghiệp vụ ở các công ty nhà nước, ông còn được hưởng thêm tiền lương theo mức độ phức tạp, tinh thần trách nhiệm, mức độ hoàn thành công việc tùy thuộc vào kết quả sản xuất - kinh doanh của tập đoàn.

Ông Lê Đình Vũ trình bày vụ việc tại Báo Người Lao Động

Với cách tính như trên, lương của ông Vũ là hơn 21,7 triệu đồng. Thế nhưng, đến tháng 6-2015, khi nghỉ việc, ông mới phát hiện tập đoàn chỉ đóng BHXH trên mức lương 7,3 triệu đồng/tháng. Ông Vũ cho rằng điều 90 Bộ Luật Lao động (BLLĐ) định nghĩa tiền lương “là khoản tiền mà người sử dụng lao động (NSDLĐ) trả cho NLĐ để thực hiện công việc theo thỏa thuận. Tiền lương bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác”.

Mặt khác, trước đây tập đoàn là doanh nghiệp (DN) nhà nước nên trả lương theo chế độ tiền lương do nhà nước quy định (Nghị định 205/NĐ-CP) nhưng kể từ ngày 1-7-2013, khi Nghị định 49/NĐ-CP có hiệu lực thì DN phải tự xây dựng thang, bảng lương để trả cho NLĐ. Vì vậy, việc đóng BHXH cho ông phải áp dụng khoản 2 điều 94 Luật BHXH năm 2006 là “Đối với NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do NSDLĐ quyết định thì tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH là mức tiền lương, tiền công ghi trong HĐLĐ”. Với lập luận như trên, ông Vũ đã gửi đơn khiếu nại khắp nơi để đòi quyền lợi.

Trả lời thắc mắc của ông Vũ, ông Trần Khắc Chung, Trưởng Phòng Lao động - Tiền lương Tập đoàn Cao su Việt Nam, khẳng định tập đoàn trả lương đúng theo HĐLĐ đã ký và đóng BHXH cho NLĐ đúng quy định. Ông Chung giải thích: Công ty mẹ (Tập đoàn Cao su Việt Nam) là công ty TNHH một thành viên do nhà nước làm chủ sở hữu nên phải tuân thủ các quy định về việc đóng BHXH cho NLĐ đối với loại hình này. “Chúng tôi luôn muốn bảo đảm tối đa quyền lợi cho NLĐ nhưng vì trong khi chờ xây dựng thang, bảng lương mới, tập đoàn vẫn áp dụng thang, bảng lương theo nghị định 205/CP nên dù muốn đóng BHXH cao hơn thì BHXH cũng không cho phép” - ông Chung nói.

Đóng BHXH trên mức lương nào?

Điều ông Chung nói đã được ông Cao Văn Sang, Giám đốc BHXH TP HCM, xác nhận. Theo ông Sang, Luật BHXH hiện hành quy định NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do nhà nước quy định thì tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, thâm niên vượt khung, thâm niên nghề (nếu có). Tiền lương này được tính trên cơ sở mức lương tối thiểu chung theo quy định của nhà nước. “Một khi DN đang áp dụng chế độ tiền lương do nhà nước quy định thì dù mức lương trong HĐLĐ thể hiện bao nhiêu đi nữa, cơ quan BHXH cũng chỉ thu đúng theo quy định trên. Nếu thu dư, chúng tôi sẽ trả lại” - ông Sang khẳng định.

Bên cạnh sự thiếu nhất quán giữa Luật BHXH và BLLĐ  trong việc xác định mức lương làm căn cứ đóng BHXH thì việc Nghị định 49/NĐ-CP ban hành đã lâu nhưng mãi đến ngày 22-4-2015, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội mới có thông tư hướng dẫn cũng khiến DN chậm trễ xây dựng thang, bảng lương theo quy định. Điều này đã dẫn đến tranh chấp nêu trên.

Để “chữa cháy”, ngày 7-4-2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ra công văn hướng dẫn số 848/UBTVQH13-CVĐXH. Theo đó, từ ngày 1-5-2013 đến trước ngày 1-1-2016, các DN nhà nước, DN nhà nước đã cổ phần hóa chưa thực hiện việc xây dựng thang, bảng lương mới mà vẫn thực hiện chế độ tiền lương do nhà nước quy định trước đây thì thực hiện đóng BHXH, tính hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH theo chế độ tiền lương như trước khi BLLĐ 2012 có hiệu lực. Đến ngày 1-1-2016, khi Luật BHXH 2014 có hiệu lực thi hành, tất cả DN phải thực hiện đóng và hưởng BHXH theo quy định của Luật BHXH, BLLĐ.

Mai Chi

Theo Người Lao động