Cách thức lắng nghe dân nói

Trước tiên, các kênh tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân cần tổ chức, thiết kế sao cho đơn giản và thuận tiện nhất để mọi người dân đều có thể dễ dàng tham gia đóng góp ý kiến của mình. Thiết nghĩ, trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, thì đầu mối cuối cùng tiếp nhận ý kiến đóng góp nên có một trang web riêng để đăng tải công khai, minh bạch tất cả các ý kiến đóng góp cũng như những ý kiến tiếp thu, đánh giá, phản biện. Trang web tiếp nhận ý kiến đóng góp này phải được công bố và phổ biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để mọi người đều biết và có thể truy cập vào xem một cách thuận tiện dễ dàng. Cần tăng cường sự đối thoại trong việc tiếp thu và phản biện. Những ý kiến không được tiếp thu cũng cần được phản biện với lập luận chặt chẽ, tránh sự qui chụp, định kiến, giáo điều… để người dân thấy ý kiến của mình được quan tâm xem xét, được tôn trọng. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội phải giám sát chặt chẽ và thể hiện tiếng nói, vai trò tích cực của mình trong quá trình này.

Trên thực tế, thời gian qua đã có nhiều dự thảo về luật pháp, về các văn kiện đường lối của Đảng và Nhà nước được đưa ra lấy ý kiến đóng góp của quần chúng nhân dân. Nhưng sau đó việc tổng kết, đánh giá quá trình đóng góp ý kiến của người dân khá chung chung, những ý kiến không được tiếp thu sửa đổi không có sự phản biện chặt chẽ. Và người dân cũng không biết có thể xem ý kiến đóng góp của mình cũng như những giải trình tiếp thu cụ thể của ban soạn thảo ở đâu. Báo chí, truyền hình và các phương tiện truyền thông chỉ đưa tin vắn tắt những nội dung chính của dự thảo được tiếp thu sửa đổi. Chính vì vậy trong dư luận người dân đã tồn tại một suy nghĩ tiêu cực là: "Chắc gì ý kiến của mình sẽ được ban soạn thảo đọc và quan tâm xem xét, mình có góp ý hay không thì cũng vậy thôi”. Người dân với tâm lý, suy nghĩ như vậy nên những dự thảo văn kiện của Đảng và Nhà nước đưa ra cho nhân dân đóng góp ý kiến trước đây chưa thực sự huy động được tối đa sức mạnh trí tuệ của toàn thể nhân dân. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội chưa thể làm hết chức năng và vai trò của mình trong việc giám sát và khuyến khích, thúc đẩy người dân thực hiện quyền dân chủ của mình trong việc đóng góp xây dựng đất nước.

Để có thể làm tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội đối với các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội phải chủ động, tích cực và sáng tạo trong quá trình thực hiện Qui chế Giám sát và phản biện xã hội mà Bộ Chính trị vừa ban hành. Đơn cử như một việc cần làm ngay để giám sát, theo dõi việc thực thi các chính sách cứu trợ hậu quả thiên tai bão lũ, chính sách hỗ trợ người nghèo, người dân ở các vùng khó khăn là yêu cầu các cấp chính quyền, các tổ chức, cá nhân thực hiện công việc này phải đăng tải danh sách cụ thể những người được cứu trợ công khai trên trang web. Trang web này phải được tuyên truyền và phổ biến rộng rãi để các cơ quan chức năng và chính người dân có thể giám sát, theo dõi. Làm được như vậy sẽ phòng tránh, hạn chế tối đa việc xà xẻo, bớt xén một cách đau lòng hay chi không đúng đối tượng mà một số cấp chính quyền và tổ chức ở các địa phương đã để xảy ra trong thời gian qua.

Để phát huy quyền dân chủ của người dân, Mặt trận Tổ quốc ở cơ sở cần chủ động tổ chức những cuộc đối thoại định kỳ tại các địa bàn dân cư để lắng nghe ý kiến người dân về việc thực thi đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước trên địa bàn mình cũng như tiếp nhận những phản ánh, khiếu nại, tố cáo của người dân đối với chính quyền, tổ chức, cá nhân... Các cuộc đối thoại này phải được thông báo rộng rãi tới mọi người dân thông qua tổ dân phố, xóm, ấp… Các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội khi trưng cầu ý kiến đóng góp của người dân cần đi vào thực chất, lắng nghe và tôn trọng những ý kiến trái chiều, khuyến khích những ý kiến đổi mới, sáng tạo, không hô hào, ép buộc để lấy thành tích kiểu thi đua theo phong trào, lấy đó làm tiêu chí xét duyệt danh hiệu như đã từng xảy ra trước đây. Một khi người dân thấy các ý kiến đóng góp của mình được lắng nghe, quyền dân chủ của mình được tôn trọng, họ sẽ thay đổi suy nghĩ và tích cực, chủ động, nhiệt tình đóng góp tâm sức vào việc xây dựng và hoàn thiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Và, cũng chỉ khi đó Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội mới có thể làm tốt chức năng giám sát và phản biện của mình.

Nguyễn Thị Dung

Theo Đại Đoàn Kết