Không nên miễn thi tốt nghiệp THPT cho 20% học sinh

Về phía Bộ GD&ĐT, Bộ đang cân nhắc giữa các phương án, nhưng thuận về phương án thi tốt nghiệp 4 môn và ngoại ngữ là môn tự chọn. Để tiếp tục có thêm thông tin trước khi Bộ GD&ĐT đưa ra phương án cuối cùng, chúng tôi xin trở lại vấn đề này.

20% miễn thi không giảm được tốn kém, lại thiếu cơ sở khoa học

Tại sao Bộ lại miễn thi tốt nghiệp cho khoảng 20% học sinh? Câu hỏi này được Bộ GD&ĐT phân tích như sau: Chủ trương miễn thi cho một bộ phận học sinh xuất sắc là thực hiện định hướng của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 sẽ giảm tốn kém cho xã hội, tạo động lực để học sinh phấn đấu học tập, rèn luyện toàn diện trong quá trình học THPT, nhất là ở lớp 12, phối hợp kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học. Những học sinh nếu miễn thi sẽ được xếp loại tốt nghiệp dựa theo kết quả học tập, rèn luyện cả năm lớp 12 nhưng vẫn được quyền đăng ký dự thi tốt nghiệp để được xét công nhận và xếp loại tốt nghiệp như đối với học sinh dự thi.

Trong điều kiện bệnh thành tích chưa được giải quyết triệt để và vấn đề kỷ cương, kỷ luật còn phải được tăng cường, nếu không khống chế tỷ lệ được miễn thi, thì sẽ có thể xuất hiện việc các trường nới lỏng khâu kiểm tra, đánh giá để có nhiều học sinh được miễn thi không thực chất; chính việc khống chế tỷ lệ sẽ tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh, góp phần đảm bảo việc kiểm tra đánh giá được nghiêm túc, việc xét miễn thi được thực hiện theo quy trình thống nhất, đảm bảo công khai, minh bạch và chịu sự giám sát từ nhiều phía (học sinh, phụ huynh, giáo viên, xã hội…) với các tiêu chí cụ thể, yêu cầu trách nhiệm cao của giáo viên và nhà trường.

Học sinh đang chờ đón phương án thi tốt nghiệp hợp lý, công bằng và gọn nhẹ. Ảnh: Thiện Hoàng.

Tuy nhiên, trao đổi với PV Báo CAND, ông Nguyễn Tấn Thắng, Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Nam cho hay, nếu miễn thi 20% để tập dượt cho chủ trương bỏ thi tốt nghiệp thì ông đồng tình. Nhưng nếu miễn thi 20% để tiết kiệm, gọn nhẹ là không đúng với Quảng Nam và nhiều địa phương khác, vì quy mô học sinh lớp 12 giảm liên tục hằng năm (do quy mô dân số giảm dần), không cần phải miễn thi 20% thì số lượng học sinh cũng giảm dần, đương nhiên số hội đồng thi tốt nghiệp cũng giảm dần. 20% vì lẽ đó không đủ độ lớn để tiết kiệm chi phí.

Cũng theo Giám đốc Sở GD&ĐT Nguyễn Tấn Thắng, nếu căn cứ theo thành tích của mỗi trường để miễn thi thì các trường chuyên phải miễn đến 100%. Quảng Nam đã thử làm một phép toán, có trường trên địa bàn có tỷ lệ miễn tới 100%, có trường chỉ 19,9%, có trường thì chỉ được 2,11%. Như vậy đã có sự không bình thường giữa miền núi và đồng bằng, giữa công lập và dân lập. Ngay cả việc xếp loại khá, giỏi ở các lớp 12 là do giáo viên đánh giá, nếu giao việc này cho Giám đốc Sở GD&ĐT thì việc này quá tầm tay Sở, vì thời gian thi đã gấp rồi, nếu xuất hiện đơn khiếu kiện về việc xếp loại thì sẽ không đủ thời gian để giải quyết. “Phương án này thực sự không ổn và thiếu cơ sở khoa học” - ông Thắng bày tỏ.

Cùng chung quan điểm, bà Phạm Thị Hằng, Giám đốc Sở GD&ĐT Thanh Hóa chia sẻ, nếu miễn thi thì ngoài các đối tượng ưu tiên, đã miễn thi như quy định đã có (áp dụng với học sinh giỏi quốc gia, khiếm thính, khiếm thị), thì tỷ lệ miễn thi 20% theo tiêu chí Bộ đưa ra cần phải là Bộ tiêu chí chung cho cả nước, chặt chẽ hơn nữa. Nên nếu áp dụng học sinh có học lực từ khá trở lên, hạnh kiểm tốt thì không nên khống chế tỷ lệ, 20% rất khó phân bổ cho các nhà trường và không công bằng với học sinh ở các khu vực.

Ông Đặng Hữu Vân, nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Ninh Bình khi chia sẻ với PV CAND cũng bày tỏ, tỷ lệ 20% không hợp lý vì nếu áp dụng theo tiêu chuẩn Bộ đưa ra thì với địa phương có điều kiện dạy tốt, học tốt tỷ lệ miễn có khi lên đến 70%, còn những địa phương khó khăn hơn như Sơn La, Lào Cai tỷ lệ sẽ rất thấp. Ngay như Ninh Bình giáo dục ở mức khá thì tỷ lệ miễn cũng phải vượt trên 20%. Như vậy sẽ đặt ra tình huống, sẽ có trường cố gắng phải miễn thật nhiều để tỷ lệ chung đạt 20%, mà như thế rất phức tạp vì không phù hợp với giáo dục vùng miền.

Nhiều nhà giáo tiếp tục đề nghị ngoại ngữ chỉ nên là môn tự chọn

Về số phận môn thi ngoại ngữ ở dạng tự chọn, bắt buộc hay khuyến khích, Bộ GD&ĐT cho biết, hiện nay, do điều kiện khó khăn khách quan, nên việc dạy - học môn ngoại ngữ ở trường phổ thông rất khác nhau giữa các vùng miền. Do vậy, dự thảo đề xuất phương án đưa môn ngoại ngữ là môn thi khuyến khích. Nhưng vừa qua, qua các kênh thông tin khác nhau, Bộ nhận được rất nhiều đề xuất đưa môn ngoại ngữ là môn thi tự chọn (để nâng cao vị trí của môn học này và khuyến khích việc dạy và học môn ngoại ngữ). Do đó, Bộ sẽ thảo luận, cân nhắc vấn đề này một cách nghiêm túc và cầu thị.

Như các số báo trước Báo CAND đề cập thì phần lớn các ý kiến cũng đều đồng tình môn ngoại ngữ là môn tự chọn. Ngày 19/2, khi trao đổi với PV CAND, nhiều nhà giáo, nhà khoa học cũng vẫn tán thành ngoại ngữ nên là môn tự chọn.

Ông Đặng Hữu Vân, nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Ninh Bình cho hay, những vùng có điều kiện phát triển như thành phố, thị xã thì nhu cầu học ngoại ngữ mạnh mẽ hơn rất nhiều, còn những tỉnh vùng sâu, vùng xa, nếu thi ngoại ngữ là bắt buộc thì sẽ rất khó (vì hai nguyên nhân chính là trình độ giáo viên không chuẩn và nhu cầu sử dụng ngoại ngữ không rõ nét). Ngoại ngữ chỉ là phương tiện, cho các em tự chọn là hợp lý nhất. Thầy giáo Nguyễn Văn Tiến, Phó Hiệu trưởng THPT Việt – Úc (Hà Nội) cũng tán đồng ngoại ngữ là môn thi tự chọn vì nhà trường có lợi thế về tiếng Anh, như thế rất có lợi cho học sinh.

Bà Phạm Thị Hằng, Giám đốc Sở GD & ĐT Thanh Hóa đồng tình phương án thi tốt nghiệp 4 môn, đồng thời mong muốn Bộ đưa môn ngoại ngữ vào môn tự chọn cũng sẽ khuyến khích các em học tốt môn ngoại ngữ và không trở thành gánh nặng đối với các em thi đại học ở khối không có ngoại ngữ…

Thầy Nguyễn Vũ Lương, Hiệu trưởng THPT chuyên Khoa học tự nhiên(ĐH Quốc gia Hà Nội):

“Chủ trương thi 4 bốn môn, xét về góc độ xã hội thì cả giáo viên, học sinh và phụ huynh đều đồng tình ủng hộ. Như chúng ta đã biết, nếu như trước kia thì thí sinh phải hồi hộp chờ đợi đến cuối tháng 3 để biết ba môn thi tốt nghiệp THPT còn lại. Bây giờ chúng ta cho các em biết trước, xác định mục tiêu ngay từ đầu để học thì sẽ kích thích học sinh hơn. Sẽ có nhiều người lo lắng với chủ trương thì 4 môn sẽ dẫn đến học sinh bỏ học môn này, môn kia. Nhưng nếu chưa có chính sách này thì liệu học sinh có bỏ môn này, môn kia hay không? Tôi khẳng định là có. Sở dĩ tôi rất tán thành việc cho học sinh chọn hai môn thi là do các em được chọn cái gì mình thích. Đã đến lúc chúng ta phải đổi lại cách học. Chẳng hạn như học Sử chúng ta phải tạo cho học sinh cách học thông minh chứ không phải yêu cầu các em phải học mốc các sự kiện thuộc lòng. Các em không có trái tim, không có sự lãng mạn, say mê khoa học môn Sử thì đây là trách nhiệm của những người dạy môn Sử. Trong quá trình đổi mới nếu chúng ta cứ ngại ngần lo sợ đưa ra chính sách này lợi cho người này rồi lại động chạm đến người khác thì không thể thực hiện được”.

Thu Phương

Theo cand.com.vn