Thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy: Không hiệu quả, sao vẫn quyết thu?

Phương tiện tham gia giao thông chủ yếu của người dân Hà Nội vẫn là xe máy.Ảnh: KỲ ANH

Hiệu quả không cao

Tại kỳ họp thứ 16 HĐND TPHCM khóa VIII, các ĐB đã không thông qua tờ trình số 6123 về thu phí xe gắn máy. Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Quyết Tâm cùng nhiều ĐB rất băn khoăn vì ngay cả các TP lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, sau 2 năm thực hiện cũng chỉ đạt 30 - 50% chứ chưa có địa phương nào thu đủ như dự kiến. Đơn cử tại TP.Cần Thơ, toàn TP có trên 570.000 xe, tuy nhiên đến cuối tháng 11.2014 chỉ thu được 8,5 tỉ đồng, đạt khoảng 43% so với kế hoạch đề ra. Nếu ứng với số lượng xe hiện tại thì số chủ xe nộp phí sử dụng đường bộ năm 2014 chỉ đạt 20%.

Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, UBND cấp các xã/phường là đơn vị trực tiếp đứng ra thu phí xe máy. Các tỉnh, thành trên cả nước đang thực hiện theo cách này. UBND TP cũng đề xuất giao cấp phường/xã thu phí. Về cách triển khai này, nhiều ĐB cho rằng, cách làm này tốn nhiều chi phí mà hiệu quả thì không cao. Như vậy, cấp phường/xã sẽ đến từng hộ dân đề nghị kê khai số xe để làm cơ sở yêu cầu đóng phí chứ không thể căn cứ vào danh sách từ phía công an. “Các cán bộ địa phương phải đến từng nhà để kê khai rồi thu phí thì nặng nề quá, toàn bộ bộ máy chính trị phải tập trung vào việc làm này, nhưng hiệu quả kinh tế mang lại không cao” - ĐB Trần Quang Thắng nhận định.

Những ý kiến của các ĐB là thực trạng của TP.Hà Nội khi trải qua hai năm thu phí bảo trì đường bộ với xe máy. Thực tế, Hà Nội đã triển khai và cũng đã bộc lộ nhiều bất cập như người thu phí là tổ trưởng dân phố, công an xã tỏ ra lúng túng khi người dân không nộp.

Sao vẫn quyết thu?

Liên quan đến việc thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, ông Ngô Doãn Cương (Chủ tịch UBND phường Thổ Quan, quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết: Nếu như trong năm 2013, UBND phường thu được 180 triệu đồng tiền phí sử dụng đường bộ đối với xe máy của các hộ dân trên địa bàn phường thì năm 2014, con số này chỉ còn khoảng 150 triệu đồng.

Ông Cương nêu thực trạng, đối với các loại phí khác như phí đất phi nông nghiệp hay những khoản đóng góp theo quy định thì người dân đều rất nghiêm chỉnh chấp hành, riêng với phí sử dụng đường bộ đối với xe máy, đa phần người dân đều không muốn đóng. “Họ cho rằng không đóng thì cũng chẳng sao, chẳng ai kiểm tra, xử phạt. Ngay cả lực lượng CSGT khi tiến hành xử phạt cũng không yêu cầu “trưng” tờ biên lai đã đóng phí. Bởi vậy, khả năng cao là năm 2015 thì khoản thu từ phí trên sẽ còn sụt giảm nhiều so với năm 2014” - ông Cương chia sẻ.

Đáng chú ý, tại nhiều phường trên địa bàn thành phố Hà Nội, số tiền thu trong năm 2014 từ phí sử dụng đường bộ đối với xe máy sụt giảm mạnh so với năm 2013. Điển hình như ở phường Quốc Tử Giám (quận Đống Đa, Hà Nội), nếu như năm 2013 số tiền thu được là 149 triệu đồng thì cả năm 2014, số tiền này chỉ thu được hơn 6 triệu đồng. Lý giải về nguyên nhân sụt giảm trên, ông Lê Ngọc Tú - Chủ tịch UBND phường Quốc Tử Giám - cho biết: Những người được giao đi thu tiền đã phản ánh lại cho chúng tôi rằng, người dân thẳng thừng từ chối việc đóng phí sử dụng đường bộ, bởi họ cho rằng việc đóng này chẳng có giá trị gì, không đóng chẳng bị xử lý.

Trong khi Hà Nội triển khai không hiệu quả việc thu phí và trước phản ứng của các đại biểu HĐND TP cho rằng thu phí xe máy là không hợp lý, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cũng nhìn nhận, việc triển khai thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện đối với xe máy có nhiều bất cập, UBND TP đã 3 lần gửi văn bản báo cáo Chính phủ. Tuy nhiên gần đây, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã ra văn bản báo cáo Thủ tướng, trong đó có đề cập việc TP chưa thực hiện việc thu phí xe máy. Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Tín cho biết, hiện cả nước chỉ còn TPHCM là chưa thu phí đường bộ đối với xe gắn máy, nên liên tục bị trung ương nhắc nhở.

Chiều 26.12, tại buổi họp báo định kỳ, trả lời phóng viên các báo đài liên quan việc thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy trên địa bàn TPHCM, ông Võ Văn Luận - Chánh Văn phòng UBND TP - cho rằng, TPHCM không mặn mà với chủ trương của Chính phủ trong việc thu loại phí này, vì nhận thấy người dân đang chịu quá nhiều sức ép từ các khoản thu. Chính vì lý do đó mà mấy năm qua TPHCM cứ nấn ná mãi. Tuy nhiên, theo ông Luận, 63 tỉnh, thành trong cả nước đã triển khai thực hiện thì TPHCM không thể không thu.

LÊ TUYẾT - PHI LONG - THÔNG CHÍ

Theo Lao động