Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn vụ án hình sự? Quy trình ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án hình sự thực hiện thế nào?

Nội dung chính

• Thủ tục rút gọn vụ án hình sự là gì?
• Điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn cho vụ án hình sự là gì?
• Quy trình ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án hình sự?

Thủ tục rút gọn vụ án hình sự là gì?

Thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự một thủ tục tố tụng đặc biệt mà theo đó có sự rút ngắn về mặt thời gian, đơn giản hóa một số thủ tục, cách thức giải quyết vụ án Hình sự so với thủ tục tố tụng hình sự thông thường.

Áp dụng đối với những vụ án về tội phạm ít nghiêm trọng, sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng, người phạm tội bị bắt quả tang hoặc người phạm tội tự thú và có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng, kịp thời nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự và quyền lợi hợp pháp của người tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.

Theo đó, cơ quan tiến hành tố tụng được phép rút ngắn thời gian tố tụng, đơn giản hóa một số các thủ tục, cách thức tố tụng để giải quyết nhanh chóng vụ án, nhưng vẫn đạt được mục đích của tố tụng hình sự là “chính xác, nhanh chóng và xử lý công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội”.

Bên cạnh đó, thủ tục tuy được rút gọn nhưng vẫn phải đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự như: nguyên tắc đảm bảo quyền bào chữa, đảm bảo pháp chế, bảo vệ quyền con người.

Điều kiện áp dụng thủ tục tút gọn vụ án hình sự? Quy trình ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án hình sự thực hiện thế nào? (Hình từ internet)

Điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn cho vụ án hình sự là gì?

Căn cứ Điều 456 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định các điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn cho vụ án hình sự như sau:

- Thủ tục rút gọn được áp dụng trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm khi có đủ các điều kiện:

+ Người thực hiện hành vi phạm tội bị bắt quả tang hoặc người đó tự thú;

+ Sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

+ Tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm trọng;

+ Người phạm tội có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng.

- Thủ tục rút gọn được áp dụng trong xét xử phúc thẩm khi có một trong các điều kiện:

+ Vụ án đã được áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử sơ thẩm và chỉ có kháng cáo, kháng nghị giảm nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo được hưởng án treo;

+ Vụ án chưa được áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử sơ thẩm nhưng có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này và chỉ có kháng cáo, kháng nghị giảm nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo được hưởng án treo.

Quy trình ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án hình sự?

Căn cứ Điều 457 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định quy trình ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án hình sự như sau:

- Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi vụ án có đủ điều kiện quy định tại Điều 456 của Bộ luật này, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn.

Thủ tục rút gọn được áp dụng kể từ khi ra quyết định cho đến khi kết thúc việc xét xử phúc thẩm, trừ trường hợp bị hủy bỏ theo quy định tại Điều 458 của Bộ luật này.

- Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn được giao cho bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ, gửi cho người bào chữa trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra, Tòa án được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

- Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được quyết định, Viện kiểm sát phải ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và gửi cho Cơ quan điều tra.

- Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Tòa án không đúng pháp luật thì Viện kiểm sát kiến nghị với Chánh án Tòa án đã ra quyết định. Chánh án Tòa án phải xem xét, trả lời trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát.

- Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn có thể bị khiếu nại. Bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ có quyền khiếu nại quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; thời hiệu khiếu nại là 05 ngày kể từ ngày nhận được quyết định.

Khiếu nại được gửi đến Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đã ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và phải được giải quyết trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại.