Vào dịp Tết Dương lịch, phạm nhân có được đặc xá không? Trình tự lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt thế nào?

Nội dung chính

• Phạm nhân có được đặc xá vào dịp Tết Dương lịch sắp đến không?
• Trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá và thực hiện Quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt như thế nào?
• Không được đề nghị đặc xá dù có đủ điều kiện trong những trường hợp nào?

Phạm nhân có được đặc xá vào dịp Tết Dương lịch sắp đến không?

Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt theo khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018 giải thích.

Thời điểm đặc xá được quy định Điều 5 Luật Đặc xá 2018 như sau:

Thời điểm đặc xá

1. Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước.

2. Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước mà không phụ thuộc vào thời điểm quy định tại khoản 1 Điều này.

Đồng thời, căn cứ theo quy định Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP về các ngày lễ lớn như sau:

Các ngày lễ lớn

Các ngày lễ lớn trong nước bao gồm:

1. Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).

2. Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).

3. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).

4. Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).

5. Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).

6. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).

7. Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).

Theo quy định trên, Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước.

Ngoài ra, Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước mà không phụ thuộc vào thời điểm sự kiện trọng đại hay ngày lễ lớn của đất nước.

Mà ngày Tết Dương lịch không phải ngày lễ lớn của đất nước.

Như vậy, vào dịp Tết Dương lịch 2024 sắp tới, Chủ tịch nước có thể sẽ không xem xét, quyết định về đặc xá. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước thì Chủ tịch nước có thể xem xét, quyết định đặc xá mà không phụ thuộc vào thời điểm Tết Dương lịch có phải ngày lễ lớn của đất nước hay không.

Phạm nhân có được đặc xá vào dịp Tết Dương lịch 2024 sắp đến không? (Hình từ Internet)

Trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá và thực hiện Quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt như thế nào?

Theo Điều 22 Luật Đặc xá 2018 thì trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu về đối nội, đối ngoại của Nhà nước, Chủ tịch nước quyết định đặc xá cho người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người đang được hoãn chấp hành án phạt tù, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người đang chấp hành án phạt tù chung thân mà không phụ thuộc vào các điều kiện quy định tại Điều 11 và Điều 12 của Luật này.

Tại Điều 23 Luật Đặc xá 2018 quy định về trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt như sau:

- Theo yêu cầu của Chủ tịch nước hoặc trong trường hợp Chính phủ đề nghị đặc xá được Chủ tịch nước chấp nhận, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập hồ sơ đề nghị đặc xá trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

- Bộ Công an chịu trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị đặc xá của người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân báo cáo Chính phủ để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

Tòa án nhân dân tối cao chịu trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị đặc xá của người đang được hoãn chấp hành án phạt tù, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù gửi Chính phủ để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

- Văn phòng Chủ tịch nước rà soát, kiểm tra hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trình Chủ tịch nước quyết định.

Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm tổ chức thực hiện Quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt theo Điều 24 Luật Đặc xá 2018.

Việc thực hiện Quyết định đặc xá đối với người nước ngoài trong trường hợp đặc biệt được áp dụng theo quy định tại Điều 19 Luật Đặc xá 2018.

Người được đặc xá trong trường hợp đặc biệt có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 20 Luật Đặc xá 2018.

Không được đề nghị đặc xá dù có đủ điều kiện trong những trường hợp nào?

Người có đủ điều kiện quy định tại Điều 11 Luật Đặc xá 2018 không được đề nghị đặc xá khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 12 Luật Đặc xá 2018 như sau:

(1) Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự;

(2) Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự;

(3) Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác;

(4) Trước đó đã được đặc xá;

(5) Có từ 02 tiền án trở lên;

(6) Trường hợp khác do Chủ tịch nước quyết định.