Trong năm 2015, Tổng cục Thuế sẽ triển khai thí điểm khai thuế điện tử đối với hộ kinh doanh. Ảnh: S.T
Tại Hội nghị trực tuyến triển khai Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ năm 2015 do Tổng cục Thuế tổ chức (ngày 6-4), Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, công tác cải cách thủ tục hành chính thuế đối với người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh (thuế GTGT, thu nhập cá nhân hộ kinh doanh, thuế trước bạ, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp...) chưa có sự đổi mới căn bản, việc tổ chức thu thuế còn chưa tạo thuận lợi cho người dân. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế ở khu vực này còn hạn chế.
"Đây là một khoảng tối mà ngành Thuế chưa triển khai mạnh. Cho dù số thu ở nhóm hộ kinh doanh không cao nhưng không thể vì thế mà không có giải pháp cải cách căn bản" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.
Chính vì vậy, mục tiêu đặt ra trong năm 2015 của ngành Thuế phải làm sao để hơn 1,6 triệu hộ kinh doanh cá thể, 72.000 người có nhà cho thuê, 2 triệu người nộp thuế trước bạ và trên 16 triệu hộ/cá nhân nộp thuế phi nông nghiệp có thể khai thuế qua mạng Internet và tiến tới nộp thuế điện tử.
Thời gian qua, ngành Thuế khá “đau đầu” trong công tác quản lý gần 2 triệu hộ kinh doanh nộp thuế khoán, bởi đối tượng này chỉ đóng góp khoảng 2-3% vào tổng số thu nội địa hàng năm, trong khi đó tình trạng nợ thuế, gian lận thuế chưa thể giải quyết triệt để.
Tại địa bàn lớn như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội đang quản lý xấp xỉ 300.000 hộ kinh doanh sẽ là khó khăn lớn. Phó Cục trưởng Cục Thuế Hà Nội Thái Dũng Tiến thừa nhận một thực tế, công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể rất phức tạp, tốn nhiều công sức nhưng nguồn thu từ khu vực này không cao, chỉ chiếm tỷ lệ chưa đến 1% trong tổng thu nội địa hàng năm của thành phố. Hiện, Cục Thuế Hà Nội quản lý quản lý 147.625 hộ kinh doanh, trong đó có 124.929 hộ kinh doanh nộp theo phương pháp khoán (trong đó số hộ dưới ngưỡng, không chịu thuế GTGT trên 52 nghìn hộ) nên số thu không được lớn. Trong khi đó, tính bình quân 1 cán bộ thuế quản lý trên dưới 250 hộ.
Mặt khác, quy mô kinh doanh của các hộ cá thể đa số nhỏ lẻ, chủ yếu một người kinh doanh; đối tượng kinh doanh thuộc nhiều thành phần xã hội khác nhau, trình độ hiểu biết khác nhau; nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật của nhiều hộ kinh doanh chưa cao. Ngoài ra, quy định hộ kinh doanh phải tự nộp tiền thuế vào cơ quan Kho bạc hoặc Ngân hàng được ủy nhiệm thu là rất khó thực hiện do các hộ kinh doanh nhỏ lẻ… dẫn tới tình trạng nợ đọng thuế phát sinh.
Để ngăn chặn những tiêu cực phát sinh trong quản lý hộ kinh doanh, năm 2014 Tổng cục Thuế thực hiện Quy chế Công khai thông tin hộ kinh doanh nộp thuế khoán trên Cổng thông tin điện tử của ngành thuế. Theo đó, đã có trên 1 triệu hộ kinh doanh nộp thuế khoán công khai các thông tin về mã số thuế, tên hộ kinh doanh, địa chỉ kinh doanh, ngành nghề kinh doanh chính, tổng doanh thu trong năm, hoặc doanh thu dự kiến và tiền thuế phải nộp... Để người nộp thuế giám sát cơ quan Thuế, cũng như các hộ kinh doanh giám sát lẫn nhau.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế sẽ tính toán thay đổi phương thức "ủy nhiệm thu" thuế hộ kinh doanh, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp từ phương thức thực hiện qua cơ quan quản lý nhà nước (xã, phường) sang tổ chức kinh tế (các ngân hàng thương mại, tổ chức kinh tế có chức năng...) ở những địa bàn phù hợp.
Hiện nay, cơ quan Thuế phối hợp với cơ quan Kế hoạch đầu tư các cấp trong việc kết hợp triển khai thực hiện Luật Doanh nghiệp (từ ngày 1-7-2015) với việc quản lý thu thuế đối với những hộ kinh doanh lớn (hộ kê khai, sử dụng hóa đơn) - đủ điều kiện thành lập doanh nghiệp theo quy định Luật Doanh nghiệp năm 2014 (hộ kinh doanh sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên phải đăng ký kinh doanh thành lập doanh nghiệp) nhưng không hoặc chưa thành lập doanh nghiệp. Với định hướng thúc đẩy, hỗ trợ các hộ đủ điều kiện thành lập doanh nghiệp theo quy định. Thực hiện quy định hóa đơn điện tử có sự hỗ trợ, kiểm soát của cơ quan Thuế đối với những hộ kinh doanh có quy mô lớn thuộc đối tượng rủi ro cao về thuế. Đồng thời, thực hiện kết nối thông tin online giữa doanh nghiệp, hộ kinh doanh lớn thuộc đối tượng rủi ro cao về thuế với cơ quan Thuế về thông tin sử dụng hóa đơn, doanh số bán hàng của đơn vị.
Thu Hằng