Công ty nợ tiền đóng BHXH, người lao động có được chốt sổ?

Công ty nợ tiền đóng BHXH, người lao động có được chốt sổ? (Hình từ internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Công ty nợ tiền đóng BHXH, người lao động có được chốt sổ?

Theo quy định tại khoản 3, Điều 48 của Bộ luật Lao động 2019, sau khi hợp đồng lao động chấm dứt, công ty phải hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Theo điểm 1.2, Khoản 72, Điều 1 của Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020 (sửa đổi tại Quyết định 490/QĐ-BHXH năm 2023) quy định: 

Đối với đơn vị chậm đóng tiền đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt HĐLĐ, HĐLV thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định, cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho người lao động.

Trường hợp đơn vị chưa đóng đủ thì xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN. Sau khi thu hồi được số tiền đơn vị còn chậm đóng thì xác nhận bổ sung trên sổ BHXH.

Do đó, công ty nợ tiền đóng BHXH phải ưu tiên hoàn thiện số tiền nợ để người lao động nghỉ việc có thể được đóng đầy đủ BHXH. Đồng thời, công ty cũng phải chốt sổ BHXH để người lao động tiếp tục tham gia BHXH.

Như vậy, người lao động vẫn có thể được chốt sổ bảo hiểm khi doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH. 

2. Công ty không chốt sổ BHXH thì phải làm sao?

Nếu công ty không thực hiện thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH hoặc chốt sổ BHXH, người lao động có thể nộp đơn khiếu nại theo quy định tại Điều 15 của Nghị định 24/2018/NĐ-CP. Theo đó:

- Người sử dụng lao động có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định, hành vi về lao động, an toàn, vệ sinh lao động của mình bị khiếu nại.

+ Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý.

+ Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý.

- Nếu vượt quá thời hạn giải quyết trên mà không được giải quyết hoặc người lao động không đồng ý với quyết định đưa ra, người lao động có thể khiếu nại lần hai đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai là 45 ngày đối với các vụ việc thông thường và không quá 90 ngày đối với các vụ việc đặc biệt.

Đối với, trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Tòa án.

3. Người lao động có thể hủy quá trình đóng BHXH được không?

Tại khoản 5, Mục I, Công văn 3663/BHXH-THU năm 2014 quy định:

Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị (mẫu D01-TS). 

Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án KB, KT và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. 

Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi. 

Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án KB, KT, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt (nơi đã khóa dữ liệu trước đây) của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.

Như vậy, người lao động có thể hủy quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ để thực hiện quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Tuy nhiên, để hủy quá trình đóng BHXH, người lao động cần viết cam kết không thừa nhận quá trình tham gia và ghi rõ trong Mẫu D01-TS.

Tuy nhiên, việc hủy thời gian đóng BHXH ở công ty cũ sẽ khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi. Số thời gian đóng BHXH là điều kiện hưởng chế độ BHXH đồng thời cũng là căn cứ tính mức hưởng các chế độ BHXH. Vì vậy, người lao động cần lưu ý.