Những loại hợp đồng nào không phải đóng BHXH bắt buộc?

Những loại hợp đồng nào không phải đóng BHXH bắt buộc? (Hình từ internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Những loại hợp đồng nào không phải đóng BHXH bắt buộc?

Theo khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc chỉ áp dụng đối với hợp đồng lao động sau đây:

- Hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

- Hợp đồng lao động xác định thời hạn;

- Hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.

Như vậy, những loại hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng sẽ không phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Do đó, các loại hợp đồng sau đây sẽ không phải đóng bảo hiểm xã hội, bao gồm:

(1) Hợp đồng lao động dưới 01 tháng

Như đã nêu ở trên, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. 

Do đó, đối với hợp đồng lao động dưới 01 tháng sẽ không phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Căn cứ Điều 14 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động dưới 01 tháng có thể ký dưới dạng văn bản hoặc dữ liệu điện tử, thậm chí còn có thể thỏa thuận miệng.

Tuy nhiên, loại hợp đồng này chỉ được ký tối đa 02 lần theo điểm c khoản 2 Điều 20 Bộ luật Lao động 2019.

(2) Hợp đồng thử việc

Hợp đồng này được ký khi người lao động và người sử dụng lao động có thỏa thuận về việc làm thử. Theo khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc chỉ áp dụng đối với hợp đồng lao động. Trường hợp ký hợp đồng thử việc sẽ không cần đóng bảo hiểm xã hội.

(3) Hợp đồng cộng tác viên

Đây là các loại hợp đồng chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự hiện hành, được xác định là loại hợp đồng dịch vụ. Do đó, người lao động làm việc theo các loại hợp đồng này không phải đóng BHXH bắt buộc.

(4) Hợp đồng lao động không trọn thời gian

Theo khoản 3 Điều 32 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm việc không trọn thời gian được hưởng quyền lợi như người làm trọn thời gian.

Tuy nhiên, theo khoản 3 Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng bảo hiểm xã hội tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng bảo hiểm xã hội, trừ trường hợp nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.

Do đó, trường hợp làm việc không trọn thời gian và không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng bảo hiểm xã hội tháng đó.

Ngoài ra, có thể sẽ còn các loại hợp đồng khác không phải đóng bảo hiểm xã hội, tuy nhiên bài viết này chỉ đưa ra các loại hợp đồng đang được sử dụng phổ biến hiện nay.

2. Người tham gia BHXH bắt buộc được hưởng những chế độ gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng các chế độ sau đây:

- Ốm đau;

- Thai sản;

- Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

- Hưu trí;

- Tử tuất.

3. Không đóng BHXH, người lao động có được thay thế quyền lợi khác?

Theo khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì được doanh nghiệp trả thêm một khoản tiền tương ứng với mức đóng các loại bảo hiểm của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, quyền lợi này chỉ áp dụng với những người lao động ký hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên nhưng thuộc diện không phải đóng bảo hiểm xã hội quy định tại khoản 4 Điều 4 Quy trình ban hành kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, bao gồm:

(1) Người giúp việc gia đình.

(2) Người đang hưởng lương hưu hằng tháng.

(3) Người đang hưởng trợ cấp hằng tháng sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã tại Nghị định 09/1998/NĐ-CP.

(4) Người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.

(5) Người đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010.

(6) Công an, bộ đội, người làm công tác cơ yếu đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg, Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg và Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.

>>> Xem thêm nội dung: Thuộc diện phải đóng BHXH nhưng không đóng có bị phạt không?