Theo lộ trình ra nhập AFTA, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN về Việt Nam năm 2014 sẽ giảm xuống còn 50%, năm 2015 còn 35%, năm 2016 còn 20%, năm 2017 còn 10% và năm 2018 còn 0%.
Để phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam từ nay đến 2020, Bộ Công thương cùng các doanh nghiệp sản xuất ô tô đã xây dựng một lộ trình giảm thuế khác. Theo đó, đề nghị Bộ Tài chính giữ nhịp cao đến năm 2017. Cụ thể, năm 2014 giảm còn 50%, năm 2015 giữ 50%, năm 2016 giảm còn 40%, năm 2017 giảm còn 30% và năm 2018 giảm về 0%.
Cho dù có thực hiện theo phương án nào thì sang năm 2014, thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN về Việt Nam dự kiến cũng sẽ giảm còn 50%. Như vậy, giá nhiều mẫu xe ô tô nhập khẩu nguyên chiếc sẽ giảm.
Hiện nay thuế suất thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN về Việt Nam đang ở mức 60%. Như vậy, thuế suất sẽ giảm 10% vào năm tới.
Theo tính toán, một chiếc xe nhập khẩu có giá khai báo
10.000 USD, sẽ giảm giá khoảng 1.650 USD so với hiện nay. Với những xe có giá
khai báo nhập khẩu càng cao thì càng giảm được nhiều.
Theo các doanh nghiệp ô tô Việt Nam, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc giảm về mức 50% sẽ khiến cho giá một sô mẫu xe nhập khẩu bằng giá của xe lắp ráp trong nước.
Những mẫu xe có sản lượng thấp, chỉ bán dưới 1.000 xe/năm có chi phí cao sẽ không có lợi thế cạnh tranh với xe cùng loại nhập khẩu nguyên chiếc. Bên cạnh đó, ngay cả với những mẫu xe có sản lượng lớn, vẫn có lợi thế cạnh tranh cũng bị gây sức ép.
Điều này sẽ tạo ra áp lực khiến cho xe lắp ráp sản xuất trong nước phải tìm cách giảm giá thấp hơn để cạnh tranh hoặc nhận thấy sản xuất không có hiệu quả sẽ phải ngừng và chuyển sang nhập khẩu.
Dự báo các mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc có dung tích xi-lanh dưới 2.0L sẽ còn tiếp tục giảm giá mạnh trong những năm sau.
Kể cả sang năm 2015 mặc cho thuế suất thuế nhập khẩu vẫn giữ nguyên mức 50% thì với các phương án ưu đãi cho sản xuất ô tô trong nước do Bộ Công thương đề xuất thành hiện thực, được giảm thuế tiêu thụ đặc biệt từ 30-50%, giảm lệ phí trước bạ 50% thì các mẫu xe nhập khẩu có dung tích xi-lanh dưới 2.0L cũng được hưởng các ưu đãi này.
Xe trong nước lo đối phó
Với xe lắp ráp trong nước năm 2014 thuế suất thuế nhập khẩu bộ linh kiện vẫn giữ ở mức 15-25%. Tuy nhiên từ 2015 có thể có nhiều thay đổi.
Khi chính sách mới về phát triển công nghiệp ô tô được ban hành, có thể thuế nhập khẩu với những linh kiện Việt Nam chưa sản xuất được sẽ giảm về 0% hoặc mức sàn thấp nhất. Hiện nay linh kiện ô tô sản xuất tại Việt Namrất ít. Vì vậy, việc giảm thuế linh kiện về 0% sẽ tạo điều kiện để giảm giá xe.
Như vậy, từ 2014, giá xe ô tô sẽ đi theo xu hướng giảm dần, kể cả xe nhập khẩu hay xe lắp ráp trong nước.
Tuy nhiên, điều này chỉ đúng với những mẫu xe có dung tích xi-lanh dưới 2.0L. Bởi theo dự kiến các mẫu xe có dung tích xi-lanh trên 2.0L có thể bị nâng một số loại thuế phí để bù đắp cho các khoản thuế, phí đã cắt giảm đối với dòng xe 2.0L nhằm đảm bảo nguồn thu cho ngân sách. Vì vậy giá những mẫu xe trên được dự báo sẽ tăng.
Các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô trong nước đang tính toán và lên kế hoạch cho những đổi thay này. Hướng đi của các doanh nghiệp thời gian tới là tập trung vào lắp ráp những mẫu xe có sản lượng lớn, có lợi thế cạnh tranh, còn những mẫu nào không có lợi thế sẽ ngừng lại và chuyển sang nhập khẩu.
Theo đó, những mẫu xe có dung tích 2.0L sẽ được đẩy mạnh lắp ráp, ngược lại những mẫu có dung tích xi lanh trên 2.0L sẽ giảm dần và có thể chỉ còn xe nhập khẩu, phục vụ cho những khách hàng có nhiều tiền và không quan tâm nhiều đến giá cả.
Theo ông Bùi Ngọc Huyên, Tổng giám đốc công ty Vinaxuki, nếu thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ cho dòng xe dưới 2.0L giảm 50% thì chi phí để mua và lưu hành một chiếc xe dưới 2.0L sẽ giảm được khoảng 5.000-7.000 USD, điều này sẽ giúp cho giá xe ô tô hạ nhiệt và nhiều người tiêu dùng có khả năng mua được xe dễ dàng hơn, thị trường ô tô sẽ tăng trưởng.
Ông Gaurav Gupta, Tổng giám đốc GM Việt Nam cho rằng, với việc giảm lệ phí trước bạ vừa qua đã giúp cho thị trường ô tô khởi sắc hơn, doanh số bán ra của các hãng xe tăng. Chúng tôi đang chờ đợi sự đổi mới trong chính sách phát triển công nghiệp ô tô của Việt Nam. Nếu Chính phủ tăng ưu đãi cho sản xuất trong nước chắc chắn chúng tôi đẩy mạnh đầu tư tăng, cho ra đời nhiều mẫu xe mới giá hợp lý hơn.
Các doanh nghiệp cho biết, nếu Đề án phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được thông qua với mức thuế tiêu thụ đặc biệt, lệ phí trước bạ giảm 50-70% cho các mẫu xe dưới 2.0L và ổn định lâu dài thì các doanh nghiệp sẽ quyết định đầu tư mạnh để thúc đẩy sản xuất.
Trần Thủy