Lượng vàng đang dự trữ trong dân rất nhiều, ước tính khoảng 500 tấn. Chỉ cần huy động được một nửa số vàng này thôi, chúng ta cũng đã có hơn 10 tỷ USD. Theo tôi, cách huy động vàng trong dân tốt nhất là phát hành các chứng chỉ vàng. Mỗi chứng chỉ tương ứng với số lượng vàng nhất định. Chứng chỉ này sẽ được trao cho người dân giữ, còn vàng vật chất thì Nhà nước giữ hộ người dân. Người dân có quyền sử dụng chứng chỉ vàng để cầm cố, mua bán, trao đổi trên thị trường và khi cần có thể rút vàng bất cứ lúc nào.
Nhà nước sử dụng vốn vàng này để phục vụ cho DN sản xuất - kinh doanh. Khi cần thiết, Nhà nước sẽ dùng số vàng này để can thiệp thị trường.
Với cách làm này, vàng sẽ không còn “nằm chết” trong dân, mà nghiễm nhiên biến thành tiền, có thể đưa vào quay vòng, lưu thông trong nền kinh tế. Tuy nhiên, để làm được điều này, trước hết cần thực hiện được 3 vấn đề.
Thứ nhất, chính sách phải rõ ràng, minh bạch. Thứ hai, dịch vụ, hệ thống huy động vàng phải tốt. Thứ ba, phải có mạng lưới thông tin, kiểm tra, giám sát thường xuyên.
Vậy có phải trả lãi cho các chứng chỉ vàng không và đơn vị nào phát hành chứng chỉ, thưa ông?
Chứng chỉ này nên giao NHNN phát hành, thực hiện song song với việc ban hành các quy chế sử dụng chứng chỉ vàng. Nên phân chứng chỉ vàng ra thành hai loại: loại phải trả lãi và loại không phải trả lãi, loại ghi danh và loại không ghi danh.
Với loại chứng chỉ ghi danh, người dân dùng để gửi vào ngân hàng thì được hưởng lãi ở một mức nhất định. Còn loại chứng chỉ không ghi danh, người dân có thể mang ra trao đổi, mua bán trên thị trường… thì không được hưởng lãi.
Nhưng người dân nhìn chung vẫn có tâm lý e ngại gửi vàng vào ngân hàng thì dễ, nhưng rút ra thì khó. Cần phải làm gì để xóa bỏ rào cản tâm lý này?
Đúng là người dân có tâm lý như vậy. Cho nên, như tôi đã nói ở trên, chính sách phải công khai, minh bạch, phải có lộ trình, thời hạn thực hiện cụ thể, đảm bảo an toàn tài sản cho người dân. Có như vậy, người dân mới yên tâm gửi vàng cho Nhà nước giữ hộ.
Theo ông, Việt Nam có nên tăng dự trữ ngoại hối bằng vàng và trong tương lai, nên chấm dứt giao dịch vàng miếng trên thị trường?
Tôi tán thành ý kiến này. Việc tăng dự trữ vàng giống như “đánh đồn thì phải có vũ khí”, không thể chỉ nói suông. NHNN muốn can thiệp thị trường vàng, ổn định giá, nhưng trong kho không có vàng thì làm sao mà can thiệp được. Dĩ nhiên, số vàng này không nên để nằm yên trong kho, mà phải có phương án sử dụng hiệu quả.