Đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá bán xăng dầu

Đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá bán xăng dầu (Hình từ internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

Bộ Công thương đang lấy ý kiến dự thảo tờ trình về việc ban hành Nghị định thay thế Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu và các Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 83/2014/NĐ-CP (gọi tắt là dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định

Đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá bán xăng dầu

Theo Bộ Công thương, hiện nay, giá xăng dầu là mức giá tối đa do Nhà nước công bố định kỳ dựa trên công thức giá xăng dầu cơ sở. Theo cơ chế này, Nhà nước ban hành tiêu chí, công thức tính giá, thông số tính toán giá, can thiệp quá sâu vào quyết định giá của doanh nghiệp. 

Nhằm giảm hẳn sự can thiệp của cơ quan nhà nước vào việc quyết định giá bán của doanh nghiệp, tạo môi trường cạnh tranh về giá xăng dầu theo cơ chế thị trường, giúp doanh nghiệp linh hoạt và tự chủ quyết định giá bán xăng dầu trên thị trường, dự thảo Nghị định tiếp cận theo hướng Nhà nước chỉ công bố giá xăng dầu thế giới và một số chi phí cố định. 

Thương nhân tự công bố giá bán tối đa dựa trên công thức giá do Nhà nước quy định. Giá bán xăng dầu trên thị trường của doanh nghiệp không được cao hơn giá bán tối đa theo công thức đã quy định. Sau khi công bố, thương nhân thông báo giá bán cho cơ quan nhà nước để giám sát.

Thay đổi công thức và cơ chế giá xăng dầu

Trong dự thảo Nghị định, Bộ Công Thương có đề xuất một số thay đổi về công thức và cơ chế giá xăng dầu để đáp ứng với tình hình thực tiễn.

Xăng dầu thuộc Danh mục hàng hóa dịch vụ thực hiện bình ổn giá theo quy định tại Luật Giá 2023, vì vậy cần có cơ chế kiểm soát giá trần đối với xăng dầu bán lẻ trên thị trường.

Để tạo môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu với nhau, dự thảo Nghị định quy định nhà nước không tham gia vào quá trình điều hành giá nhưng công bố các yếu tố hình thành giá và để doanh nghiệp tự quyết định giá. Cụ thể:

- Nhà nước công bố giá thế giới bình quân 15 ngày, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu căn cứ các yếu tố cố định như thuế các loại, được quyền cộng thêm khoản chi phí định mức đã được quy định tại Nghị định để công bố giá bán xăng dầu trên thị trường. Giá bán xăng dầu của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trên thị trường không được vượt quá giá được tính toán theo công thức:

Giá bán xăng dầu tối đa = (Giá xăng dầu thế giới x tỷ giá ngoại tệ) + thuế nhập khẩu + thuế tiêu thụ đặc biệt + thuế bảo vệ môi trường cộng + thuế giá trị gia tăng + tỷ lệ chi phí kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp. 

- Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng thực hiện theo quy định pháp luật về thuế.

Trường hợp tỷ lệ chi phí kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp tăng, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh tỷ lệ chi phí kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp phù hợp với tình hình thực tế.

Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu căn cứ công thức tính giá nêu trên để tính toán, công bố giá bán xăng dầu trong hệ thống không quá giá bán tối đa. 

Theo phương án này, việc tính toán chi phí hàng tháng của thương nhân được giảm bớt, đây là cải cách trong tính toán giúp thương nhân kinh doanh xăng dầu và cơ quan quản lý giá không phải tính toán và công bố định kỳ các chi phí. Cơ quan quản lý nhà nước theo dõi minh bạch việc công bố giá của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp phải cạnh tranh về chi phí để chiếm lĩnh thị trường và thương nhân hoàn toàn có quyền bán thấp hơn giá bán tối đa theo công thức giá quy định tại Nghị định, qua đó loại bỏ việc áp dụng giá bán xăng dầu vùng 2 của thương nhân.